ÖZET

Biyopsikososyal bağlamda kültürel etmenler, ruhsal durumla ilişkili belirtilerin dışa yansımasında önemli düzeyde etki etmektedir. Geleneksel toplumların önemli özelliklerinden biri de, ruhsal problemlerini beden diliyle ifade etmeye yatkın olmalarıdır. Bu çalışmada, geleneksel ve kültürel özellikleri baskın olan bir toplumda, psikiyatri polikliniklerinde sık olarak görülen yaygın anksiyete bozukluğu tanısı almış hastaların, şikâyetlerini ifade ediş biçimlerini ele alarak, çalışmanın, tanı koyma aşamasında, hekimlere yol gösterici olmasını amaçladık.

Bu çalışma, Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Polikliniği’ne başvuran, yaygın anksiyete bozukluğu tanısı konulan ardışık 50 hasta üzerinde yapılmış olup; retrospektif tanımlayıcı tipte bir araştırmadır.

Çalışmaya katılan 50 hasta, şikâyetlerini 33 farklı ifade ile belirtmiş olup, bu farklı ifadelerin 15’i bedensel (%46), 12’si duygusal (%36), geriye kalan 6’sı (%18) ise bilişsel alanla ilgilidir. İfadelerin sıklık sırası ise, en sık duygusal belirtiler (%92) olmak üzere, ikinci sıklıkta bedensel belirtiler (%76), üçüncü sıklıkta ise bilişsel belirtiler (%44) olarak gözlenmiştir. Bedensel ifadeler kadınlarda anlamlı olarak fazla bulunurken (p<0,05), bilişsel ifadelerin bildirilme sıklığı erkeklerde anlamlı olarak fazla bulunmuştur (p<0,05). Duygusal ifadelerin bildirilme sıklığı ise cinsiyet durumuna göre farklılık göstermemiştir.

Bedensel ifadeler kadınlarda anlamlı olarak fazla bulunurken (p<0,05), bilişsel ifadelerin bildirilme sıklığı erkeklerde anlamlı olarak fazla bulunmuştur (p<0,05). Duygusal ifadelerin bildirilme sıklığı ise cinsiyet durumuna göre farklılık göstermemiştir. Sonuç olarak kültürel faktörler, özellikle bedensel ifadelerin çeşitliliği yönünden, yaygın anksiyete bozukluğu olan bireylerde, anksiyetelerini ifade etme biçimlerini etkilemektedir.