ÖZET

Türk toplumunda farklı kokuların ayır tetme skorlarının saptanması.

Doksanbeşi erkek (%51,63), 89’u (%48,37) kadın, yaşları 18-65 arasında değişen sağlıklı 184 gönüllü birey çalışmaya alındı. Gönüllülerin 57’si (%30,97) sigara kullanıyordu. Kafa travması, kronik rinosinüzit, alerjik rinit, nazal polipozis, psikiyatrik bozukluk (psikozlar), nörolojik hastalıklar (Parkinson, Alzheimer hastalığı, Multiple Skleroz), doğumsal koku alma bozukluğu olan hastalar çalışmadan çıkarıldı. Koku tanımlama skalası total 40 farklı koku baz alınarak değerlendirildi ve hastalara çoklu test soruları herbir koku için soruldu Koku eşikleri ise n- butanol testi yapılarak değerlendirildi.

Gönüllülerde elde edilen butanol eşik değerleri en az 3, en fazla ise 7 olarak saptandı (ort. 6,27±0,91). Koku ayırt etme skorları en az 23, en çok ise 40 idi (ort. 32,57±2,89). Koku ayırt etme skor ortalaması kadınlarda erkeklerden daha yüksekti ve aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0,001). Butanol eşik değerleri ve koku ayırt etme skorlarında istatistiksel olarak anlamlı bir çapraz korelasyon olduğu görüldü (p<0,001). Butanol eşik değerlerinde düşme olduğunda koku ayırt etme skorlarında da belirgin bir düşme görülüyordu. Sigara kullanan hastalarda hem butanol eşik testleri hem de koku ayırtetme skorları istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşük saptandı (p<0,001).

Klinik pratikte olfaktör disfonksiyonu olan bu hastalarda bu testin kullanılmasının faydalı olacağını düşünüyoruz. Bizim kullandığımız koku testi kolay uygulanabilir, ucuz, Türk toplumunun kültürel yapısına uygun aşina olduğu kokulardan oluşan testtir.