ÖZET

Amaç:

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de üç farklı diş hekimliği fakültesi öğrencilerinin rapor ettikleri algılanan stres kaynakları ve düzeylerini incelemektir. Ayrıca, öğrenciler arasındaki stres kaynaklarını fakülteler, belirli müfredat ve kurumsal farklılıkların rolü açısından karşılaştırmak amaçlanmıştır.

Yöntemler:

Çalışmaya üç diş hekimliği fakültesinden toplam 1.294 öğrenci katılmıştır. Kırk yedi maddeli Modifiye Dental Çevresel Stres anketi kullanılmış ve altı kategoriye ayrılmıştır: akademik performans; klinik öncesi ve klinik eğitim; hasta tedavisi; fakülte yönetimi ve eğitim personeli; kişisel yaşam sorunları; ve mezuniyet sonrası mesleki kimlik. Yanıtlar, stresli olmayan (1 puan) çok stresli (4 puan) olarak dörtlü puan sistemine göre kayıt edilmiştir.

Bulgular:

Çalışmanın yanıt oranı %63,3’tür (1.294/2.045). Klinik okul çalışmasının bitirilememesi (klinik puan) nedeniyle dersi veya yılı geçememe korkusu en yüksek stres öğesi (ortalama puan =3,57) olarak bulunmuştur. Anket sorularının üçte birinden fazlası, ortalama puanları 3,57 ile 3,06 arasında olan orta-şiddetli stres göstermiştir. Klinik öncesi ve klinik eğitim kategorisi diğer kategorilere göre en yüksek ortalama stres skorunu (3,09) göstermiştir. Stres maddelerinin çoğunda ve altı stres kategorisinde, kadınlar erkeklerden daha fazla stres göstermiştir. Her stres kategorisi için en az iki veya daha fazla fakülte arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.

Sonuç:

Müfredatların değiştirilmesi, öğrenci danışmanlığının oluşturulması, öğrenci danışmanlarının atanması ve öğrenci odaklı programlar stres azaltma yöntemleri olarak düşünülebilir. Ancak, bu yöntemlerin başarısını incelemek için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.

References

Sanders AE, Lushington K. Effect of perceived stress on student performance in dental school. J Dent Educ 2002;66:75-81.

Elani HW, Allison PJ, Kumar RA, Mancini L, Lambrou A, Bedos C. A systematic review of stress in dental students. J Dent Educ 2014;78:226-42.

Humphris G, Blinkhorn A, Freeman R, Gorter R, Hoad-Reddick G, Murtomaa H, et al. Psychological stress in undergraduate dental students: baseline results from seven European dental schools. Eur J Dent Educ 2002;6:22-9.

Polychronopoulou A, Divaris K. Dental students’ perceived sources of stress: a multi-country study. J Dent Educ 2009;73:631-9.

Yap AU, Bhole S, Teo CS. A cross-cultural comparison of perceived sources of stress in the dental school environment. J Dent Educ 1996;60:459-64.

Peker I, Alkurt MT, Usta MG, Turkbay T. The evaluation of perceived sources of stress and stress levels among Turkish dental students. Int Dent J 2009;59:103-11.

Garbee WH Jr, Zucker SB, Selby GR. Perceived sources of stress among dental students. J Am Dent Assoc 1980;100:853-7.

Elani HW, Bedos C, Allison PJ. Sources of stress in Canadian dental students: a prospective mixed methods study. J Dent Educ 2013;77:1488-97.

Gorter R, Freeman R, Hammen S, Murtomaa H, Blinkhorn A, Humphris G. Psychological stress and health in undergraduate dental students: fifth year outcomes compared with first year baseline results from five European dental schools. Eur J Dent Educ. 2008 May;12(2):61-8. 8-Elani HW, Bedos C, Allison PJ. Sources of stress in Canadian dental students: a prospective mixed methods study. J Dent Educ 2013;77:1488-97.

Murphy RJ, Gray SA, Sterling G, Reeves K, DuCette J. A comparative study of professional student stress. J Dent Educ 2009;73:328-37.

Naidu RS, Adams JS, Simeon D, Persad S. Sources of stress and psychological disturbance among dental students in the West Indies. J Dent Educ 2002;66:1021-30.

Polychronopoulou A, Divaris K. Perceived sources of stress among Greek dental students. J Dent Educ 2005;69:687-92.

Divaris K, Polychronopoulou A, Villa-Torres L, Mafla AC, Moya GA, González-Martínez F, et al. Extracurricular factors influence perceived stress in a large cohort of Colombian dental students. J Dent Educ 2014;78:213-25.

Büyükgöze-Kavas A. Eating attitudes and depression in a Turkish sample. Eur Eat Disord Rev 2007;15:305-10.

-Mocan-Aydın G. Western models of counseling and psychotherapy within Turkey: Crossing cultural boundaries. Counseling Psychologist 2000;28:281-98.

Sugiura G, Shinada K, Kawaguchi Y. Psychological well-being and perceptions of stress amongst Japanese dental students. Eur J Dent Educ 2005;9:17-25.

Fonseca J, Divaris K, Villalba S, Pizarro S, Fernandez M, Codjambassis A, et al. Perceived sources of stress amongst Chilean and Argentinean dental students. Eur J Dent Educ 2013;17:30-8.

Westerman GH, Grandy TG, Ocanto RA, Erskine CG. Perceived sources of stress in the dental school environment. J Dent Educ 1993;57:225-31.

Divaris K, Polychronopoulou A, Taoufik K, Katsaros C, Eliades T. Stress and burnout in postgraduate dental education. Eur J Dent Educ 2012;16:35-42.

Kumar S, Dagli RJ, Mathur A, Jain M, Prabu D, Kulkarni S. Perceived sources of stress amongst Indian dental students. Eur J Dent Educ 2009;13:39-45.

Morse Z, Dravo U. Stress levels of dental students at the Fiji School of Medicine. Eur J Dent Educ 2007;11:99-103.

Polychronopoulou A, Divaris K. A longitudinal study of Greek dental students’ perceived sources of stress. J Dent Educ 2010;74:524-30.

Acharya S. Factors affecting stress among Indian dental students. J Dent Educ 2003;67:1140-8.

Silverstein ST, Kritz-Silverstein D. A longitudinal study of stress in first-year dental students. J Dent Educ 2010;74:836-48.

Uraz A, Tocak YS, Yozgatligil C, Cetiner S, Bal B. Psychological well-being, health, and stress sources in Turkish dental students. J Dent Educ 2013;77:1345-55.

Sofola OO, Jeboda SO. Nijeryalı dişhekimliği öğrencilerinde algılanan stres kaynakları. Eur J Dent Educ 2006;10:20-3.

Heath JR, Macfarlane TV, Umar MS. Perceived sources of stress in dental students. Dent Update 1999;26:94-8, 100.

Türk Diş Hekimliği Öğrencileri Arasında Algılanan Stres Kaynakları ve Düzeyleri: Çok Merkezli Bir Çalışma

ÖZET

References