ÖZET

Amaç:

Koronavirüs hastalığı-19 (COVID-19) salgını ile mücadelede sağlık çalışanlarının iş yaşam kalitesinin sağlanması oldukça önemlidir. Bu nedenle sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesini sağlamak için merhamet tatminine, tükenmişliğe ve merhamet yorgunluğuna hangi faktörlerin yol açabileceğini belirlemek gerekir. Bu nedenle bu çalışmada, COVID-19 salgını döneminde sağlık çalışanlarının mesleki tatmin, tükenmişlik ve eş duyum yorgunluğu düzeylerinin ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntemler:

Bu çalışma, COVID-19 pandemisinin ortaya çıkmasının ardından 796 Türk sağlık çalışanı ile Profesyonel Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak tanımlayıcı-ilişkisel ve kesitsel olarak yapılmıştır. Çalışmada, sağlık çalışanlarının Profesyonel Yaşam Kalitesi mesleki tatmin, tükenmişlik ve eş duyum yorgunluğu olarak üç boyutta incelenmiştir.

Bulgular:

Sonuçlar, sağlık çalışanlarının %77,8’inin ortalama mesleki tatmin düzeyinin üzerinde olduğunu, %62,8’inin ortalama tükenmişlik düzeyinin altında ve %87,3’ünün ise ortalama eş duyum yorgunluğu düzeyinin altında olduğunu göstermiştir. Sağlık çalışanlarının mesleki tatmin, tükenmişlik ve eş duyum yorgunluğu üzerinde unvan, çalışılan birim, mesleki çalışma yılı ve mesai arkadaşının COVID-19 tanısı alma durumunun etkili olduğu bulunmuştur.

Sonuç:

Sonuç olarak, çalışmanın yapıldığı zaman diliminde sağlık çalışanlarının mesleki tatmin düzeylerinin iyi olduğunu, tükenmişliğin ve eş duyum yorgunluğunun düşük olduğunu, dolayısıyla iş yaşam kalitesinin iyi olduğunu söyleyebiliriz. Ancak olgu sayılarının artması nedeniyle çalışmanın ilerleyen zamanlarda tekrarlanması, sağlık çalışanlarının psikolojik durumunun sürekli değerlendirilmesi ve karşılaştırmaların yapılarak gerekli düzenlemelerin bir an önce hayata geçirilmesi önerilmektedir.

References

Liu CY, Yang YZ, Zhang XM, Xu X, Dou QL, Zhang WW, et al. The prevalence and influencing factors in anxiety in medical workers fighting COVID-19 in China: A cross-sectional survey. Epidemiol Infect 2020;148.

World Health Organization (WHO). Coronavirus disease (COVID-19) situation report-108. 2020 [cited 2020 Jun 8] Available from: URL: https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/situationreports/20200507covid-19 sitrep108.pdf?sfvrsn=44cc8ed8_2

Wu Y, Wang J, Luo C, Hu S, Lin X, Anderson AE, et al. A Comparison of Burnout Frequency Among Oncology Physicians and Nurses Working on the Frontline and Usual Wards During the COVID-19 Epidemic in Wuhan, China. J Pain Symptom Manage 2020;60(1):e60–5. doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2020.04.008

Zhang Y, Ma ZF. Impact of the COVID-19 pandemic on mental health and quality of life among local residents in Liaoning Province, China: A cross-sectional study. Int J Environ Res Public Health 2020;17.

Aşkın R, Tan Dinsel E, Baş A. Coping with the coronavirus (COVID-19) pandemic. Eur Res J 2020;6:365-9.

Cai H, Tu B, Ma J, Chen L, Fu L, Jiang Y, et al. Psychological impact and coping strategies of frontline medical staff in Hunan between January and March 2020 during the outbreak of coronavirus disease 2019 (COVID) in Hubei, China. Med Sci Monit 2020;26:1-16.

Rana W, Mukhtar S, Mukhtar S. Mental health of medical workers in Pakistan during the pandemic COVID-19 outbreak. Asian J Psychiatr 2020;51:102080.

Özdemir Ş, Kerse G. The effects of COVID-19 process on health care workers: Analysing of the relationships between optimism, job stress and emotional exhaustion. Int Multidiscip J Soc Sci 2020;9:178-201.

Muller AE, Hafstad EV, Himmels JPW, Smedslund G, Flottorp S, Stensland SØ, et al. The mental health impact of the covid-19 pandemic on healthcare workers, and interventions to help them: A rapid systematic review. Psychiatry Res 2020;29:113441.

Arpacioglu S, Gurler M, Cakiroglu S. Secondary Traumatization Outcomes and Associated Factors Among the Health Care Workers Exposed to the COVID-19. Int J Soc Psychiatry 2020;1-6.

Matsuo T, Kobayashi D, Taki F, Sakamoto F, Uehara Y, Mori N, et al. Prevalence of Health Care Worker Burnout During the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Pandemic in Japan. JAMA Netw Open 2020;3:e2017271.

Zhang YY, Han WL, Qin W, Yin HX, Zhang CF, Kong C, et al. Extent of compassion satisfaction, compassion fatigue and burnout in nursing: A meta-analysis. J Nurs Manag 2018;26:810-9.

Ruiz-Fernández MD, Ramos-Pichardo JD, Ibáñez-Masero O, Cabrera-Troya J, Carmona-Rega MI, Ortega-Galán ÁM. Compassion fatigue, burnout, compassion satisfaction and perceived stress in healthcare professionals during the COVID-19 health crisis in Spain. J Clin Nurs 2020;:1-10.

Hofmeyer A, Taylor R, Kennedy K. Fostering compassion and reducing burnout: How can health system leaders respond in the Covid-19 pandemic and beyond? Nurse Educ Today 2020;94.

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı [Republic of Turkey Ministry of Health]. COVID-19 Situation Report [Internet]. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019 [Internet] 2020 [cited 2020 Dec 16]. Available from URL: https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/39024,haber-bulteni-2019pdf.pdf?0

Yeşil A, Ergün Ü, Amasyalı C, Er F, Nihal Olgun N, Aker AT. dity and Reliability of the Turkish Version of the Professional Quality of Life Scale. Nöro Psikiyatr Arşivi 2010;47:111-7.

Günüşen NP, Wilson M, Aksoy B. Secondary Traumatic Stress and Burnout Among Muslim Nurses Caring for Chronically Ill Children in a Turkish Hospital. J Transcult Nurs 2018;29:146-54.

Stamm B. The ProQOL manual: The Professional Quality of Life Scale: Compassion Satisfaction, Burnout and Compassion Fatigue/ Secondary Trauma scales. Pocatello Idaho State Univ Sidran Press 2005.

Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. Multivar Stat 2013;1-14.

Zhou Q, Lai X, Wan C, Zhang X, Tan L. Prevalence and impact of burnout, secondary traumatic stress and compassion satisfaction on hand hygiene of healthcare workers in medical aid team during COVID-19 pandemic 2020;1-16.

Zhang SX, Liu J, Afshar Jahanshahi A, Nawaser K, Yousefi A, Li J, et al. At the height of the storm: Healthcare staff’s health conditions and job satisfaction and their associated predictors during the epidemic peak of COVID-19. Brain Behav Immun 2020;87:144-6.

Sahin T, Aslaner H, Olguner Eker Ö, Gökçek MB, Doğan M. A Questionnaire Study Effect of COVID-19 Pandemic on Anxiety and Burnout Levels in Emergency Healthcare Workers. Int J Med Sci Clin Invent 2020;7:4991-5001.

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı [Republic of Turkey Ministry of Health]. COVID-19 Situation Report [Internet] 2020 [cited 2020 Jul 27]. Available from: https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/37743/0/covid-19-situation-report-v4pdf.pdf?_tag1=1BBBA277D9AA5225230FFF995ECE6DF16684F1E6

Baud D, Qi X, Nielsen-Saines K, Musso D, Pomar L, Favre G. Real estimates of mortality following COVID-19 infection. Lancet Infect Dis 2020;20:773.

Li Y, Wang H, Jin XR, Li X, Pender M, Song CP, et al. Experiences and challenges in the health protection of medical teams in the Chinese Ebola treatment center, Liberia: a qualitative study. Infect Dis Poverty 2018;7:92.

Bostan S, Erdem R, Öztürk YE, Kılıç T, Yılmaz A. The effect of COVID-19 pandemic on the Turkish society. Electron J Gen Med 2020;17.

Talaee N, Varahram M, Jamaati H, Salimi A, Attarchi M, Kazempour M, et al. Stress and burnout in health care workers during COVID-19 pandemic: validation of a questionnaire. Journal of Public Health (Germany) 2020; Available from URL: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7275852/pdf/10389_2020_Article_1313.pdf

Alharbi J, Jackson D, Usher K. Compassion fatigue in critical care nurses. An integrative review of the literature. Saudi Med J 2019;40:1087-97.

Azoulay É, Beloucif S, Beloucif S, Guidet B, Guidet B, Pateron D, et al. Admission decisions to intensive care units in the context of the major COVID-19 outbreak: Local guidance from the COVID-19 Paris-region area Crit Care 2020;24:1-6.

Hu D, Kong Y, Li W, Han Q, Zhang X, Zhu LX, et al. Frontline nurses’ burnout, anxiety, depression, and fear statuses and their associated factors during the COVID-19 outbreak in Wuhan, China: A large-scale cross-sectional study. E Clinical Medicine 2020;24.

Türkiye Psikiyatri Derneği Ruhsal Travma ve Afet Çalışma Birimi [Turkish Psychiatric Association Mental Trauma and Disaster Study Unit]. Covid-19 Salgınında Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlikten Korunma Rehberi [Guide for the Protection of Healthcare Workers from Burnout during the COVID-19 Pandemic] 2020 [cited 2020 May 5]. Available from URL: https://www.psikiyatri.org.tr/uploadFiles/14202016552-TukenmislikCOVID.pdf 32.

International Council of Nurses (ICN).World health professions alliance calls on g20 to protect health workers facing COVID-19 [Internet] 2020 [cited 2020 Jun 9]. Available from URL: https://www.icn.ch/news/world-health-professions-alliance-calls-g20-protect-health-workers-facing-covid-19.

Türkiye’de COVID-19 Salgını Döneminde Sağlık Çalışanlarında İş Yaşam Kalitesi ve Bunu Etkileyen Faktörler

ÖZET

References