ÖZET

El dominansı; sağ dominant, sol dominant veya bilateral el kullanılması şeklinde görülmektedir. Sağ dominant bireylerin çoğunlukta olduğu toplumumuzda dominant ve non-dominant tarafta tekrarlı hareketlerin hareket algısı ve motor öğrenmeye etkisinin incelenmesi ve yorumlanabilmesi amacıyla bu çalışma planlanmıştır.

Çalışmaya yaş ortalaması 23.0±1,99 yıl olan, 80’i kadın (%54,79), 66’sı erkek (%45,21) olmak üzere 146 gönüllü sağ eli dominant olan üniversite öğrencisi katıldı. El tercihi Edinburg El Tercih Anketi ile değerlendirildi. Bireyler kalça, diz ve dirsekler 90⁰ fleksiyonda olacak şekilde masa kenarında pozisyonlandı. Ölçümler özel platform üzerinde yapıldı. Bireylerden, gözler kapalı iken, uzaklık ölçerden 25 cm mesafedeki merkez noktaya bardağı yerleştirmesi istendi. Ölçümler 3 kez dominant ve non-dominant tarafta tekrarlandı. Merkez noktaya uzaklık ve sapma miktarı lazerli uzaklık ölçer ile cm cinsinden kaydedildi.

Edinburg El tercih anketine göre bireylerin 42’ı (%28,76) kuvvetli sağ dominant, 90’ı (%65,06) zayıf sağ dominant, 9’u (%6,18) zayıf sol dominanttı. Bardak yerleştirme aktivitesi sırasında merkez noktadan uzaklıkların üç ölçüm için ortalaması dominant tarafta 2,56±1,91 cm, non-dominant taraf için ise 2,57±1,87 cm’di. Dominant ve non-dominant el açısından merkez noktadan uzaklık ölçümleri açısından anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). Ancak dominant tarafta ardı ardına yapılan üç ölçümün merkezden sapma mesafesi sonuçları incelendiğinde birinci ölçüme dair sapmanın, ikinci ve üçüncü ölçüm sonuçlarına göre merkez noktaya daha yakın olduğu tespit edildi (p<0,05).

Dominant ve non-dominant taraf ölçüm sonuçlarına göre görsel hafızanın etkisi ile ilk ölçüm sonuçlarının merkeze daha yakın olduğu, ikinci ve üçüncü tekrarda kısa süreli hafıza, kinestezi ve doğru kodlanamayan motor öğrenme becerisi nedeniyle merkez noktadan uzaklaşıldığı düşünülmektedir.