ÖZET
Premenstrüel sendrom (PMS), üreme çağındaki kadınlarda çok sık görülen davranışsal, somatik, duygusal ve bilişsel semptomların bir kombinasyonudur. Dünya çapında PMS prevalansı %12 ile %98 arasında değişmektedir. : Bu çalışmada, yurtta kalan bir grup üniversite öğrencisinde premenstrüel sendrom (PMS) prevelansı, ilişkili faktörler ve konfor düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Kesitsel tipteki bu çalışma, Yozgat Bozok Üniversitesi Erdoğan Akdağ Kampüsü içerisinde yer alan, Yozgat Sürmeli Kız Öğrenci Yurdu’nda yapılmıştır. Yurtta 1.162 öğrenci kalmakta olup, örneklem seçimine gidilmeksizin yurtta kalan, çalışmaya katılmaya gönüllü olan öğrencilerin tamamının araştırmaya alınması planlanarak 935 öğrenci ile çalışma tamamlanmıştır. Araştırmada veriler; araştırmacılar tarafından hazırlanan 30 sorudan oluşan katılımcı bilgi formu, premenstrüel sendrom ölçeği (PMSÖ) ve genel konfor ölçeği (GKÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, ortalama, ki-kare, t-testi, korelasyon ve logistik regresyon analizi kullanılmıştır.
Öğrencilerin yaş ortalaması 20,81±1,487’dir. PMS ölçeğinin toplam puanı 115,21±41,615'tir. Ölçekte depresif duygulanım boyutundan en yüksek puan 20.203±7.493, uyku değişikliği boyutundan en düşük puan 7,854±3,771'dir. Öğrencilerin %34,2'inde PMS saptandı. Öğrencilerin toplam GKÖ puanı 2,43±0,35 olup, PMS'li öğrencilerde alt boyutlardan ve GKÖ düzeylerinden elde edilen puanlar daha düşüktür. PMSS ve GKÖ arasında zayıf ve negatif bir ilişki bulundu. On üç yaş ve öncesinde menarş olan öğrencilerde PMS görülme riski 1,366 kat artarken (p=0,036), kronik bir hastalığa sahip olan öğrencilerde PMS görülme riski 2,512 kat daha fazladır (p=0,001). Yemeğin tadına bakmadan tuz kullanımı PMS riskini 1.626 kat (p=0,004), günlük kahve tüketme alışkanlığı 1,882 kat artırmaktadır (p=0,000). Dismenore yaşayan öğrencilerde PMS görülme riski, 2,026 kat (p=0,000), dismenore ile baş etmek için herhangi bir yöntem kullanan öğrencilerde 1,614 kat daha fazladır (p=0,004).
PMS kadınlar arasında önemli bir sorundur. PMS ile konfor düzeyinin negatif yönde, zayıf bir ilişkisi olduğu bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçları dikkate alındığında; 13 yaşından önce menarş olma, kronik hastalık varlığı, dismenore, fazla tuz kullanımı, kahve tüketimi PMS görülme riskini artırmaktadır. Birçok faktör PMS'nin ortaya çıkmasına neden olur. Kadın sağlığını önemli ölçüde etkileyen PMS risk faktörlerini veya risk faktörlerini azaltmak için girişimsel çalışmalara ihtiyaç vardır