ÖZET

Amaç:

Normal şartlarda beşinci jenerasyon (5G) ve diğer kaynaklardan gelen radyo frekans (RF) dalgalarına maruziyetin, insanlar için belirlenmiş sınırlarının altında olduğu bilinmektedir. RF dalgaların insan vücudu üzerine etkileri ile ilgili yapılan çalışmalar 100 kHz’in üzerindeki RF alanları için dokular üzerindeki birincil sonucun ısınma olduğunu göstermiştir. Çalışmamızda, 5G elektromanyetik dalgaların ortodonti hastalarına olası etkilerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Farklı ortodontik apareyleri (metal braketler, porselen braketler, termoplastik plaklar) olan bireylerin normal bireylere göre 5G’den daha fazla etkilenme olasılığı araştırılmıştır.

Yöntemler:

Altmış adet çekilmiş insan dişi 5 gruba ayrıldı. Her gruba farklı tipte braket, ark ve ligatür telleri uygulandı. Her grup 60 dakika boyunca 5G elektromanyetik dalgalara (3,6 GHz frekanslı) maruz bırakıldı. Sıcaklık ölçümleri köpek diş kök kanallarının içinden ve dişin etrafında bulunan salin solüsyonunda yapıldı.

Bulgular:

5G elektromanyetik alana maruz kalan dişlerin kök kanalı ve çevreleyen sodyum klorür (NaCl) solüsyonunun sıcaklıkları kontrol grubuna göre artış gösterdi. Kanallardaki sıcaklık artışı sıralaması metal self-ligating braket > mini metal braket > porselen braket > şeffaf plak > kontrol şeklindeydi. Altmışıncı dakikada NaCl solüsyonundaki sıcaklık değişimi kendinden bağlanan braket ve mini metal braket gruplarında birbirine yakındı. Kontrol grubundaki NaCl çözeltisinin sıcaklık artışı ise minimum düzeydeydi.

Sonuç:

Ortodontik materyallerin elektromanyetik dalgaların yoğunluğunu değiştirdiği hipotezi sıcaklık artışları ile desteklenmektedir. Kullanılan ortodontik materyallerin ferromanyetik yoğunluğunun sıcaklık artışı ile yakından ilişkili olduğu gösterilmiştir.

References

Karipidis K, Mate R, Urban D, Tinker R, Wood A. 5G mobile networks and health-a state-of-the-science review of the research into low-level RF fields above 6 GHz. J Expo Sci Environ Epidemiol 2021;31:585-605.

Kaburcuk F. Effects of a brain tumor in a dispersive human head on SAR and temperature rise distributions due to RF sources at 4G and 5G frequencies. Electromagn Biol Med 2019;38:168-76.

Ionescu E, Davila C, Ionescu IC. Orthodontic Archwires and Brackets May Interact With Mobile Phones in Close Proximity. 2012.

Kameda T, Ohkuma K, Ishii N, Sano N, Ogura H, Terada K. Electric toothbrushes induce electric current in fixed dental appliances by creating magnetic fields. Dent Mater J 2012;31:856-62.

Chiaraviglio L, Elzanaty A, Alouini M-S. Health risks associated with 5G exposure: A view from the communications engineering perspective. IEEE Open Journal of the Communications Society 2021;2:2131-79.

van Deventer E, van Rongen E, Saunders R. WHO research agenda for radiofrequency fields. Bioelectromagnetics 2011;32:417-21.

Attaran M. The impact of 5G on the evolution of intelligent automation and industry digitization. J Ambient Intell Humaniz Comput 2023;14:5977-93.

Franci D, Coltellacci S, Grillo E, Pavoncello S, Aureli T, Cintoli R, et al. Experimental procedure for fifth generation (5G) electromagnetic field (EMF) measurement and maximum power extrapolation for human exposure assessment Environments. 2020;7:22.

Wang ZJ, Rollins NK, Liang H, Park YJ. Induced magnetic moment in stainless steel components of orthodontic appliances in 1.5 T MRI scanners. Med Phys 2015;42:5871-8.

Taghadosi M, Albasha L, Zakaria A, Quadir NA, Qaddoumi N.Feasibility of employing orthodontic braces as radiating antenna for implantable devices. 2017 IEEE Asia Pacific Microwave Conference (APMC), Kuala Lumpur, Malaysia 2017, pp. 499-502.

Abdel-Rassoul G, Abou El-Fateh O, Abou Salem M, Michael A, Farahat F, El-Batanouny M, et al. Neurobehavioral effects among inhabitants around mobile phone base stations. Neurotoxicology 2007;28:434-40.

Zach L, Cohen G. Pulp Response to Externally Applied Heat. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1965;19:515-30.

Pakshir M, Bagheri T, Kazemi MR. In vitro evaluation of the electrochemical behaviour of stainless steel and Ni-Ti orthodontic archwires at different temperatures. Eur J Orthod 2013;35:407-13.

Kodera S, Hirata A. Comparison of Thermal Response for RF Exposure in Human and Rat Models. Int J Environ Res Public Health 2018;15:2320.

Kanezaki A, Hirata A, Watanabe S, Shirai H. Effects of dielectric permittivities on skin heating due to millimeter wave exposure. Biomed Eng Online 2009;8:20.

Wu T, Rappaport TS, Collins CM. Safe for Generations to Come. IEEE Microw Mag 2015;16:65-84.

Zhadobov M, Chahat N, Sauleau R, Le Quement C, Le Drean Y. Millimeter-wave interactions with the human body: state of knowledge and recent advances. International Journal of Microwave and Wireless Technologies 2011;3:237-47.

Alekseev SI, Ziskin MC. Human skin permittivity determined by millimeter wave reflection measurements. Bioelectromagnetics 2007;28:331-9.

Mishra SK, Chowdhary R, Kumari S, Rao SB. Effect of Cell Phone Radiations on Orofacial Structures: A Systematic Review. J Clin Diagn Res 2017;11:ZE01-5.

Nanjannawar LG, Girme TS, Agrawal JM, Agrawal MS, Fulari SG, Shetti SS, et al. Effect of Mobile Phone Usage on Nickel Ions Release and pH of Saliva in Patients Undergoing Fixed Orthodontic Treatment. J Clin Diagn Res 2017;11:ZC84-7.

Trépanier C., Pelton A. R. (2006). “Effect of Temperature and pH on the Corrosion Resistance of Passivated Nitinol and Stainless Steel,” in SMST-2004: Proceedings of the International Conference on Shape Memory and Superelastic Technologies (Russell Township, Geauga County, Ohio: ASM International; ) 361.

Foster K, Colombi D. Thermal response of tissue to RF exposure from canonical dipoles at frequencies for future mobile communication systems. Electronics Letters 2017;53:360-2.

Kostoff RN, Heroux P, Aschner M, Tsatsakis A. Adverse health effects of 5G mobile networking technology under real-life conditions. Toxicol Lett 2020;323:35-40.

Simkó M, Mattsson MO. 5G Wireless Communication and Health Effects-A Pragmatic Review Based on Available Studies Regarding 6 to 100 GHz. Int J Environ Res Public Health 2019;16:3406.

Bushberg JT, Chou CK, Foster KR, Kavet R, Maxson DP, Tell RA, et al. IEEE Committee on Man and Radiation-COMAR Technical Information Statement: Health and Safety Issues Concerning Exposure of the General Public to Electromagnetic Energy from 5G Wireless Communications Networks. Health Phys 2020;119:236-46.

Ortodontik Malzemelerin Beşinci Nesil (5G) Elektromanyetik Dalgalarla Etkileşimi

ÖZET

References