ÖZET

Biyoistatistik alanındaki erken literatür araştırmalarında dahi çapraz tabloların kullanımına sıkça rastlanmakla beraber günümüzde de önemini birçok klinik incelemedeki kolay kullanımı ile göstermektedir. Bu çalışmadaki amacımız 2x2 tipli tabloların olasılık literatüründe nasıl algılandığını ve bu konu ile ilgili literatürde yapılan birtakım çalışmaların pratikte nasıl uygulandığının araştırılmasıdır. Bu sayede uygulamalardaki amaçlar için farklı birtakım yöntemler rahatlıkla geliştirilebilir.

2x2 tipindeki bir tablonun dağılımın belirlenmesi için temelde kullanılan yöntem tablonun bir gözesinin tesadüfi değişken olarak kabul edilmesi ve bu değişkenin gözlenen değeri alma olasılığının hesaplanmasıdır. Genelliği bozmaksızın çalışmada hipergeometrik dağılım dikkate alınmıştır. Bunun nedeni çalışmanın yöntemler kısmında açıklanmaktadır.

2x2 tipli bir tablodan elde edilen önemli istatistiklerden bazıları, relatif risk ve odds oranı gibi, deneysel çalışmalarda araştırmacıya yön gösteren, sayısal istatistik değerleridir. Tablonun dağılımı dikkate alındığında bu değerlerin olasılıkları yapılan deneysel çalışma için oldukça önemli bir bulgudur. Özellikle olasılığın yüksek olması, odds oranı gibi, biyoistatistik alanındaki uygulamalarda sıkça kullanılan bir istatistik değerinin yapılan deneysel çalışmayı ne kadar iyi temsil ettiğinin bir ölçüsüdür.

Yapılan çalışmada elde edilen bulgulara bakıldığında gözlemlenen sonuçlardan birisi deneysel çalışmayı temsil eden maksimum olasılıklı odds oranının belirlenmesi, diğeri ise meta-analizinde odds oranları birleştirilirken ağırlık olarak odds oranlarının olasılıklarının kullanılabilmesidir.