ÖZET
Amaç:
Araştırma, kadın doğum kliniklerinde çalışan hemşire ve ebelerin tıbbi hata yapma durumları ve tıbbi hata nedenlerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntemler:
Tanımlayıcı olarak yapılan çalışmanın örneklemini Türkiye'nin bir ilinde yer alan dokuz hastanenin kadın doğum kliniklerinde çalışan 365 hemşire ve ebe oluşturmuştur. Araştırma için etik kurul ve kurum izinleri alınmıştır. Veriler araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda geliştirilen anket formu ile toplanmıştır.
Bulgular:
Çalışmamızda hemşire ve ebelerin %14,2’sinin tıbbi hata yaptığı, en sık ilaç uygulama (%54,5) ve iletişim (%18,3) hatası yaptıkları belirlenmiştir. Hemşire ve ebeler tıbbi hata nedenleri arasında; sağlık çalışanı sayısının yetersizliği, aşırı iş yükü, dikkatsizlik, ihmal ve bilgi eksikliğini önemli olarak belirtmiştir. Hemşire ve ebelerin tıbbi hata yapma durumları ile yaş, meslekte çalışma yılı ve bakım verdikleri hasta sayısı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç:
Sağlık sistemi, hasta ve sağlık personeli açısından önemli sorunlara yol açan tıbbi hataların azaltılması önem taşımaktadır. Bunun için sağlık bakım hizmetlerinde önemli rolleri olan hemşire ve ebelerin mesleki ve hizmet içi eğitimlerinde tıbbi hatalara yer verilmesi, yeni mezun hemşirelerin çalıştıkları birime oryantasyonunun sağlanması, tıbbi hataların çekinmeden bildirildiği kurum kültürünün sağlanması konularının önemli olduğu düşünülmektedir.
References
1
Croke EM. Nurses, negligence and malpractice. Am J Nurs 2003;103:54-63.
2
Özata M, Altunkan H. Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: konya örneği. Turkish Res J Med Stu 2010;8:100-11.
3
Annual Third. Health Grades Quality Study. 2006. Available from: URL: http://www.protectmasspatients.org/docs/PatientSafetyInAmericanHospitalsStudy2006.pdf
4
Yücesan A, Alkaya SA. Bireylerin tıbbi hatalarla ilgili görüş ve deneyimleri. Dicle Tıp Derg 2017;44:25-31.
5
Rodziewicz TL, Hipskind JE. Medical Error Prevention. StatPearls [Internet] 2019. Available from: URL: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29763131
6
Er F, Altuntaş S. Hemşirelerin tıbbi hata yapma durumları ve nedenlerine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. JPHN 2016;3:132-9.
7
Alemdar DK, Aktaş YY. Medical error types and causes made by nurses in Turkey. TAF Prev Med Bull 2013;12:307-14.
8
Birgen N. Kadın doğum hekimliğinde medikolegal uygulamalar. Available from: URL: http://www.tjodistanbul.org/egitim/istanbul-kliniklerinden/genel-jinekoloji/kadin-dogum-hekimliginde-medikolegal-uygulamalar
9
Elbüken B. Sağlık profesyonellerine yönelik tıbbi uygulama hata iddiası ile yüksek sağlık şurasına gönderilen olguların irdelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi. 2010.
10
Gökdoğan F, Yorgun S. Sağlık hizmetlerinde hasta güvenliği ve hemşireler. J Anatolia Nurs Health Sci 2010;13:53-9.
11
Işık O, Akbolat M, Çetin M, Çimen M. Hemşirelerin bakış açısıyla tıbbi hataların değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull 2012;11:421-30.
12
Kahriman İ, Öztürk H. Evaluating medical errors made by nurses during their diagnosis, treatment and care practices. J Clin Nurs 2016;25:2884-94.
13
Külcü DP, Yiğit R. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi. J Anatolia Nurs Health Sci 2017;20:34-40.
14
Hwang JI, Park HA. Nurses’ perception of ethical climate, medical error experience and ıntent-to-leave. Nurs Ethics 2014;21:28-42.
15
Cheragi MA, Manoocheri H, Mohammadnejad E, Ehsani SR. Types and causes of medication errors from nurse’s viewpoint. Iran J Nurs Midwifery Res 2013;18:228–31.
16
Bayazidi S, Zarezadeh Y, Zamanzadeh V, Parvan K. Medication error reporting rate and its barriers and facilitators among nurses. J Caring Sci 2012;1:231–6.
17
Balas MC, Scott LD, Rogers AE. The prevalence and nature of errors and near errors reported by hospital staff nurses. Appl Nurs Res 2004;17:224-30.
18
Çırpı F, Merih YD, Kocabey MY. Hasta güvenliğine yönelik hemşirelik uygulamalarının ve hemşirelerin bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniv Hemş Bil San Derg 2009;2:26-34.
19
Mrayyan MT, Shishani K, Al-Faouri I. Rate, causes and reporting of medication errors in Jordan: nurses’ perspectives. J Nurs Manag 2007;15:659-70.
20
Yiğitbaş Ç, Oğuzhan H, Tercan B, Bulut A, Bulut A. Hemşirelerin malpraktis ile ilgili algı, tutum ve davranışları. Anadolu Klin Tıp Bil Derg 2016;21:207-14.
21
Cebeci F, Gürsoy E, Tekingündüz S. Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemş Sağ Bil Derg 2012;15:188-96.
22
Keers RN, Williams SD, Cooke J, Ashcroft DM. Prevalence and nature of medication administration errors in health care settings: a systematic review of direct observational evidence. Ann Pharmacother 2013;47:237-56.
23
Manias E. Effects of interdisciplinary collaboration in hospitals on medication errors: an integrative review. Expert Opin Drug Saf 2018;17:259-75.
24
Fenner K. The Joint Commission’s Hospital National Patient Safety Goals for 2018. Available from: URL: https://www.compass-clinical.com/the-joint-commission-national-patient-safety-goals-for-2018/
25
Tshiamo WB, Kgositau M, Ntsayagae E, Sabone MB. The role of nursing education in preventing medication errors in Botswana. Int J Africa Nurs Sci 2015;3:18-23.
26
Garbutt J, Brownstein DR, Klein EJ, Waterman A, Krauss MJ, Marcuse EK, et al. Reporting and disclosing medical errors: pediatricians’ attitudes and behaviors. Arch Pediatr Adolesc Med 2007;161:179-85.
27
Kılıç HS, Elbaş NÖ. Bir eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan hemşire ve doktorların hasta güvenliği hakkındaki bilgileri ve tıbbi hataların bildirilmesi hakkındaki görüşleri. Anadolu Hemş Sağ Bil Derg 2014;17:97-104.
28
Cohen M. Patient safety alert: “high-alert” medications and patient safety. Int J Qual Health Care 2001;13:339-40.
29
Dursun S, Bayram N, Aytaç S. Hasta güvenliği kültürü üzerine bir uygulama. Manisa
30
Celal Bayar Üniv Sos Bil Derg 2010;8:1-14.
31
Hosseinzadeh M, Ezate Aghajari P, Mahdavi N. Reasons of nurses’ medication errors and perspectives of nurses on barriers of error reporting. Hayat 2012;18:66-75.
32
Bahadori M, Ravangard R, Aghili A, Sadeghifar J, Gharsi Manshadi M, Smaeilnejad J. The factors affecting the refusal of reporting on medication errors from the nurses’ viewpoints: a case study in a hospital in iran. ISRN Nurs 2013;2013:876563.
33
Lamb RM, Studdert DM, Bohmer RMJ, Berwick DM, Brennan TA. Hospital disclosure practices: results of a national survey. Health Aff 2003;22:73-83.
34
Bodur S, Filiz E, Durduran Y. Sağlık personeli ve toplumun tıbbi hatalar ile ilgili görüşlerinin karşılaştırılması. Genel Tıp Derg 2011;21:123-30.
35
Shahrokhi A, Ebrahimpour F, Ghodousi A. Factors effective on medication errors: a nursing view. J Res Pharm Pract 2013;2:18–23.
36
Hicks RW, Sikirica V, Nelson W, Schein JR, Cousins DD. Medication errors involving patient-controlled analgesia. Am J Health Syst Pharm 2008;65:429-40.
37
Arimura M, Imai M, Okawa M, Fujımura T, Yamada N. Sleep, mental health status, and medical errors among hospital nurses in Japan. Ind Health 2010;48:811-7.
38
Smith J, Crawford L. Medication errors and difficulty in first patient assignments of newly licensed nurses. JONAS Healthc Law Ethics Regul 2003;5:65-7.
39
Sears K, O’Brien-Pallas L, Stevens B, Murphy GT. The relationship between nursing experience and education and the occurrence of reported pediatric medication administration errors. J Pediatr Nurs 2016;31:e283-90.
40
Koçak DY, Yaman Ş. Kadın doğum kliniklerinde çalışan hemşirelerin yaptıkları ilaç hataları ve etkileyen faktörler. HEAD 2015;12:99-104.
41
Cho E, Chin DL, Kim S, Hong O. The relationships of nurse staffing level and work environment with patient adverse events. J Nurs Scholarsh 2016;48:74-82.
42
Bae SH, Fabry D. Assessing the relationships between nurse work hours/overtime and nurse and patient outcomes: systematic literature review. Nurs Outlook 2014;62:138-56.
43
Chang YK, Mark BA. Antecedents of severe and nonsevere medication errors. J Nurs Scholarsh 2009;41:70-8.
44
Göktaş S. Bir kamu hastanesinde hemşire istihdamının hasta güveliğine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi; 2007.
45
Rogers AE, Hwang W, Scott LD, Aiken LH, Dinges DF. The working hours of hospital staff nurses and patient safety. Health Aff (Millwood) 2004;23:202-12.
46
Izadpanah F, Kashani HH, Sharif MR. Preventing Medicine mistakes in pediatric and neonatal patients. J Med Life 2015;8:6-12.
47
Seki Y, Yamazaki Y. Effects of working conditions on intravenous medication errors in a japanese hospital. J Nurs Manag 2006;14:128–39.
48
Khammarnia M, Ravangard R, Barfar E, Setoodehzadeh F. Medical errors and barriers to reporting in ten hospitals in southern iran. Malays J Med Sci 2015;22:57–63.
49
Pham JC, Story JL, Hicks RW, Shore AD, Morlock LL, Cheung DS, et al. National study on the frequency, types, causes, and consequences of voluntarily reported Emergency Department medication errors. J Emerg Med 2011;40:485-92.
50
Peker A. Vardiya sistemi ile çalışan hemşirelerin dikkat düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi; 2009.
