ÖZET
Amaç:
Çalışma, pandemi döneminde gebelerin ve eşlerinin koronavirüs hastalığı-19 (COVİD-19) pandemi sürecine yönelik görüşlerini belirlemek, online yapılan gebe okulu eğitimleri ile gebe ve eşlerini destelemek, anksiyete oranlarını azaltmak amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntemler:
Eğitim öncesi-sonrası modelli yarı deneysel çalışmanın evrenini, İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan kadın ve çocuk hastalıkları eğitim ve araştırma hastanesinin gebe izlemine Nisan- Mayıs 2020 tarihleri arasında başvuran gebeler oluşturmuştur. Örnekleme alınma kriterlerine uyan 90 kişi (45 gebe ve 45 eş) dahil edilmiştir. Veriler, katılımcıların demografik, COVİD-19 sürecine yönelik görüşlerinin yer aldığı anket formu ve Beck Ankisyete Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, yüzde, ortalama, ki-kare testi, t-testi ve one-way ANOVA testleri ile kullanılmıştır.
Bulgular:
Çalışmada her iki grupta da eğitim sonrası anksiyete puanlarının düştüğü (annelerin eğitim öncesi puanı 9,05±7,29 ve eğitim sonrası puanı 5,56±5,38, babaların eğitim öncesi puanı 3,13±3,60 ve eğitim sonrası puan 2,02±2,49) ve aradaki farkın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0,05).
Sonuç:
COVİD-19 pandemi döneminde gebe ve eşlerine uygulanan online gebe okulunun anne-baba adaylarının anksiyete düzeylerini azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir.
References
1
Vırıt O, Akbaş E, Savaş HA, Sertbaş G, Kandemir H. Association between the level of depression and anxiety with social support in pregnancy. Arch Neuropsychiatry 2008;45:9-13.
2
Marakoğlu K, Şahsıvar MŞ. Depression in Pregnancy. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2008;28:525-32.
3
Taner Y. Çocuk, ergen ve erişkinlerde anksiyete bozuklukları. İçinde: Işık E, editör. Golden Print;2006.
4
No authors listed. Women and anxiety disorder:Implications for diagnosis and treatment. CNS Spectr 2004; 9:1-16.
5
Josefsson A, Berg G, Nordin C, Sydsjö G. Prevalence of depressive symptoms in late pregnancy and postpartum. Acta Obstet Gynecol Scand 2001;80:251-5.
6
Evans J, Heron J, Francomb H, Oke S, Golding J. Cohort study of depressed mood during pregnancy and after childbirth. BMJ 2001;323:257-60.
7
Andersson L, Sundström-Poromaa I, Wulff M, Aström M, Bixo M. Depression and anxiety during pregnancy and six months postpartum: a follow-up study. Acta Obstet Gynecol Scand 2006;85:937-44.
8
Özkan S. Psikiyatrik Tıp, Konsültasyon-Liyezon Psikiyatri Kitabı. 1.Baskı. İstanbul: Roche; 1993;201-9.
9
Cebeci SA, Aydemir Ç, Göka E. Puerperal dönemde depresyon semptom prevalansı, obstetrik risk faktörleri, kaygı düzeyi ve sosyal destek ile ilişkisi. Kriz Dergisi 2002;10:11-8.
10
Yıldız H. Gebelikte psikososyal sağlığı değerlendirme ölçeği geliştirme çalışması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4:63-74.
11
Mergen H, Ongel K. Factors associated with depression among Turkish faculty of education freshmen by Beck depression Inventory-II-Turkish. Zdravniski Vestnik 2009;78:548-54.
12
Çakırer N, Çalışkan Z. Nevşehir ili Ağıllı köyünde gebelik, doğum ve lohusalığa ilişkin geleneksel inanç ve uygulamalar. TAF Preventive Medicine Bulletin 2010;9:343-8.
13
Davis DK. Myles midwifery a textbook for midwives. In: Henderson C, Macdonald S. 13th ed. London: Elsevier Limited; 2004.
14
Crawford J. Myles text for midwives. In: Fraser DM, Cooper MA, editors. 15th ed. London: Elsevier Limited; 2009.p.81-100.
15
Okumuş H, Yenal K, Ozan YD, Öztürk E. Ülkemizde doğuma hazırlık sınıflarına ilişkin yapılan bilimsel çalışmalar: Literatür derlemesi. Turkiye Klinikleri J Obstet Womens Health Dis Nurs-Special Topics 2015;1:16-24.
16
Caliskan D, Oncu B, Kose K, Ocaktan ME, Ozdemir O. Depression scores and associated factors in pregnant women: A community based study in Turkey. J Psychosom Obstet Gynecol 2007;28:195-200.
17
Orr ST, Blazer DG, James SA, Reiter JP. Depressive symptoms and indicators of maternal health status during pregnancy. J Womens Health (Larchmt) 2007;16:535-42.
18
Alberque C, Bianchi-Demicheli F, Andreoli A, Epiney M, Irion O. Dépression grave pendant la grossesse: que faire? Management of severe antepartum depression: an update. Rev Med Suisse 2008;4:392-7.
19
Cornelius MD, Goldschmidt L, DeGenna N, Day NL. Smoking during teenage pregnancies: Effects on behavioral problems in offspring. Nicotine Tob Res 2007;9:739-50.
20
Mendilcioğlu İ. Gebelikte coronavirüs enfeksiyonu (COVID-19) hakkında görüş, Türkiye Maternal Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği Yayını; 2020.
21
Fullerton JT, Thompson JB, Severino R; International Confederation of Midwives. The international confederation of midwives essential competencies for basic midwifery practice. an update study: 2009-2010. Midwifery 2011;27:399-408.
22
Seefat-van Teeffelen A, Nieuwenhuijze M, Korstjens I. Women want proactive psychosocial support from midwives during transition to motherhood: A qualitative study. Midwifery 2011;27:122-7.
23
Hopkins J, Clarke D, Cross W. Inside stories: Maternal representations of first time mothers from pre-pregnancy to early pregnancy. Women Birth 2014;27:26-30.
24
Gönenç İM, Çakırer Çalbayram N. Gebelerin, gebe okulu programı hakkındaki görüşleri ve eğitim sonrası deneyimleri. Journal of Human Sciences 2017;14:1609-20.
25
Dağlar G, Bilgic D, Koc S, Yaprak B, Coskun P. Anxiety and depression levels of women’s pre and post-labor stage and influencing factors. Innovative Journal of Medical and Health Science 2016;6:114-20.
26
Ulusoy M, Şahin NH, Erkmen H. Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: Psychometric properties. J Cogn Psychother 1998;12:163-72.
27
Matthey S. Assessing for psychosocial morbidity in pregnant women. CMAJ 2005;173:267-9.
28
Kuğu N, Akyüz G. Gebelikte ruhsal durum. C.Ü.Tıp Fakültesi Dergisi 2001;23:61-4.
29
Midmer D, Bryanton J, Brown R. Assessing antenatal psychosocial health. Randomized controlled trial of two versions of the ALPHA form. Can Fam Physician 2004;50:80-7.
30
Coşar F, Demirci N. Lamaze felsefesine dayalı doğuma hazırlık eğitiminin doğum algısı ve doğuma uyum sürecine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Enstitüsü Dergisi 2012;3:18-30.
31
Şen E, Şirin A. Preterm eylem tanısı alan gebelerin kaygı, depresyon ve algılanan sosyal destek düzeyini etkileyen faktörler. Gaziantep Tıp Dergisi 2013;19:159-63.
32
Özkan A, Arslan H. Gebeliğe karar verme, fizyolojik yakınmaları algılama ve eğitim gereksinimleri. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2007;38:155-61.
33
Mermer G, Bilge A, Yücel U, Çeber E. Gebelik ve doğum sonrası dönemde sosyal destek algısı düzeylerinin incelenmesi, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2010;1:71-6.
34
Özçelik G, Karaçam Z. Gebelikte sık karşılaşılan yakınmalar, fiziksel, ruhsal ve cinsel sağlık sorunları, risk faktörleri ve yaşam kalitesi ile ilişkileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014;30:1-18.
35
Tunç S, Yenicesu O, Çakar E, Özcan H, Pekçetin S, Danışman N. Antenatal dönemde anksiyete ve depresyonun görülme sıklığı ve ilişkili faktörler. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi 2012;9:1431-35.
36
Demirbaş H, Kadıoğlu H. Prenatal dönemdeki kadınların gebeliğe uyumu ve ilişkili faktörler. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2014;4:200-6.
37
Yenal K, Okumuş H, Sevil Ü. Web ortamında interaktif-antenatal danışmanlık ile gebeliğe ilişkin bilgi gereksinimlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2010;3:9-14
38
Sütlü S, Çatak B, Kılınç AS, Taşdemir AB, Dinç M, Ayaş H. Doğum öncesi bakımın neresindeyiz? Toplum tabanlı bir araştırma. Sted 2012;2:264-70.
39
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye’de Doğurganlık, Üreme Sağlığı ve Yaşlılık, 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara.
40
Çatak B, İkiışık H, Kartal SB, Öner C, Uluç HH, Seğmen Ö. İstanbul’da doğum öncesi bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi: Toplum tabanlı bir araştırma. Perinatoloji Dergisi 2012;20:126-34.
41
Serçekuş P, Yenal K. Doğuma hazırlık sınıflarının Türkiye’deki gelişimi. Turkiye Klinikleri J Obstet Womens Health Dis Nurs-Special Topics 2015;1:33-5.
42
Bailey JM, Crane P, Nugent CE. Childbirth education and birth plans. Obstet Gynecol Clin North Am 2008;35:497-509.
43
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye halk sağlığı kurumu kadın ve üreme sağlığı daire başkanlığı. Gebe bilgilendirme sınıfı eğitimci kitabı 2013. Ankara: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı, 2013.
44
Köse A, Cevrioğlu Ö. COVID-19 ve gebelik. J Biotechnol and Strategic Health Res 2020;10-3.
45
Demiryay A. Gebe kadınların algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınmalar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon, Türkiye. 2006.
46
Yanıkkerem E, Altıparmak S, Karadeniz G. Gebelikte yaşanan fiziksel sağlık sorunlarının incelenmesi. Aile ve Toplum, Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi 2006;3:35-42.
47
AWHONN. The role of the nurse in postpartum mood and anxiety disorders. An the Association of Women’s Health, Obstetric and Neonatal Nurses. Symposium; 2013.
48
Faulkner M, Davies S. Social support in the healthcare setting: the role of volunteers. Health Soc Care Community 2005;1:38-45.
49
Özkan S, Sevil Ü. Doğum sonrası fonksiyonel durum envanterinin geçerlilik güvenilirlik çalışması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6:199-208.
50
Lancaster CA, Gold KJ, Flynn HA, Yoo H, Marcus SM, Davis MM. Risk factors for depressive symptoms during pregnancy: A systematic review. Am J Obstet Gynecol 2010;202:5-14.
51
Carolan-Olah M, Barry M. Antenatal stress: an Irish case study. Midwifery 2014;30:310-6.
52
Kang YT, Yao Y, Dou J, Guo X, Li SY, Zhao CN, et al. Prevalence and risk factors of maternal anxiety in late pregnancy in China. Int J Environ Res Public Health 2016;13:468.
53
Agostini F, Neri E, Salvatori P, Dellabartola S, Bozicevic L, Monti F. Antenatal depressive symptoms associated with specific life events and sources of social support among Italian women. Matern Child Health J 2015;19:1131-41.
54
Maharlouei N. The importance of social support during pregnancy. Women’s Health Bull 2016;3:34991.
55
lsenbruch S, Benson S, Rücke M, Rose M, Dudenhausen J, Pincus-Knackstedt MK, et al. Social support during pregnancy: Effects on maternal depressive symptoms, smoking and pregnancy outcome. Hum Reprod 2007;22:869-77.
56
Clements AD, Fletcher TR, Childress LD, Montgomery RA, Bailey BA. Social support, religious commitment, and depressive symptoms in pregnant and postpartum women. Journal of Reproductive and Infant Psycholocy 2016;34:247-59.
57
Kaplan S, Bahar A, Sertbaş G. Gebelerde doğum öncesi ve doğum sonrası dönemlerde durumluk kaygı düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;10:113-21.
58
Akbaş E, Vırıt O, Kalenderoğlu A, Savaş HA, Sertbaş G. Gebelikte sosyodemografik değişkenlerin kaygı ve depresyon düzeyleriyle ilişkisi. Arch Neuropsychiatry 2008;45:85-91.
59
Lobel M, DeVincent CJ, Kaminer A, Meyer BA. The impact of prenatal maternal stress and optimistic disposition on birth outcomes in medically high-risk women. Health Psychol 2000;19:544-53.
60
Yüksel B, Seven A, Yıldız Y, Gözükara İ, Kucur SK, Polat M, et al. Evaluation of the factors affecting pain perception of the patients before and after vaginal and cesarean delivery. Turkish Journal of Clinics and Laboratory 2015;6:116-20.
61
Fabian HM, Rådestad IJ, Waldenström U. Childbirth and parenthood education classes in Sweden. Women’s opinion and possible outcomes. Acta Obstet Gynecol Scand 2005;84:436-43.
62
Oh HE, Sim GS, Kim JS. The effects of prenatal education on primiparas perception of delivery experience, self-confidence and satisfaction in maternal role performance. Korean J Women Health Nurs 2002;8:268-77.
63
Gagnon AJ, Sandall J. Individual or group antenatal education for childbirth or parenthood, or both. Cochrane Database Syst Rev 2007:CD002869.
64
Ali NS, Azam IS, Ali BS, Tabbusum G, Moin SS. Frequency and associated factors for anxiety and depression in pregnant women: A hospital-based cross-sectional study. Scientific WorldJournal 2012;2012:653098.
65
Yılmaz SD, Beji NK. Gebelerin stresle başa çıkma, depresyon ve prenatal bağlanma düzeyleri ve bunları etkileyen faktörler. Genel Tıp Dergisi 2010;20:99-108
66
Tekgöz I, Sunay D, Çaylan A, Kısa C. Gebeliğin son 3 ayında anksiyete bozukluğu ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2009;13:132-36.
67
Yücel P, Çayır Y, Yücel M. Birinci trimester gebelerde depresyon ve anksiyete bozukluğu. Klinik Psikyatri 2013;16:83-7.
68
Arslan B, Arslan A, Kara S ve Öngel K, Mungan MT. Gebelik anksiyete ve depresyonunda risk faktörleri: 452 olguda değerlendirme. Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi 2011;21:79-84.
69
Priest SR, Henderson J, Evans SF, Hagan R. Stress debriefing after childbirth: a randomised controlled trial. Med J Aust 2003;178:542-5.
70
Gavin NI, Gaynes BN, Lohr KN, Meltzer-Brody S, Gartlehner G, Swinson T. Perinatal depression: A systematic review of prevalence and incidence. Obstet Gynecol 2005;106:1071-83.
71
Weidner K. Effects of an early intervention on perceived stress and diurnal cortisol in pregnant women with elevated stress, anxiety, and depressive symptomatology. J Psychosom Obstet Gynaecol 2012;33:162-70.
72
Karaçam Z, Ançel G. Depression, anxiety and influencing factors in pregnancy: A study in a Turkish population. Midwifery 2009;25:344-56.
73
Gölbaşı Z, Kelleci M, Kısacık G. Gebelikte depresif belirtiler: Prevelans ve risk faktörlerine ilişkin bir çalışma. 5. Uluslar Arası Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongresi Özet Kitabı, 19-22 Nisan Ankara: 2007:255.
74
Lee AM, Lam SK, Sze Mun Lau SM, Chong CS, Chui HW, Fong DY. Prevalence, course, and risk factors for antenatal anxiety and depression. Obstet Gynecol 2007;110:1102-12.
75
Felice E, Saliba J, Grech V, Cox J. Prevalence rates and psychosocial characteristics associated with depression in pregnancy and postpartum in Maltese women. J Affect Disord 2004;82:297-301.
