ÖZET

Amaç:

Bu çalışmanın amacı koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) tanısıyla hastaneye yatan hastalarda literatürde önerilen klinik kriterlere göre hesaplanan başlangıç hiperenflamatuvar sendrom (HİS) risk skoru ile klinik sonlanımlar arasındaki ilişkinin araştırılmasıydı.

Yöntemler:

Bu retrospektif, gözlemsel ve klinik çalışmaya yatışında polimeraz zincir reaksiyonu ile COVID-19 tanısı konfirme edilen toplam 169 hasta (93 kadın, 76 erkek, ortalama yaş: 65,10±14,74 yıl) ardışık olarak alındı. Yatış esnasında yüksek ateş, makrofaj aktivasyonu, hematolojik disfonksiyon, hepatik enflamasyon, ve sitokinemi gibi 6 klinik özellikten 2 veya daha fazlasını bulunduran hastalar HİS gelişme riski yüksek grubu, <2 olanlar ise HİS gelişme riski düşük grubu oluşturdu. Gruplar klinik özelliklerine ve yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yatış, mekanik ventilasyon ihtiyacı (MVİ) ve mortalite gibi klinik sonlanımlarına göre karşılaştırıldı. Olguların başlangıç risk skorlarının klinik sonlanımlar üzerinde ne kadar risk artışına neden olduklarını belirlemek için olasılık oranı hesaplandı.

Bulgular:

Başlangıç HİS skoru ≥2 olan 109 (%64,5), <2 olan 60 (%35,5) olgu vardı. Tüm olgularda mortalite, YBÜ’ye yatış ve MVİ sıklıkları sırasıyla %16, %27,7 ve %20,7 idi. HİS skoru ≥2 olan grupta ortalama yatış süresi (15,25±9,61’e karşılık 9,53±5,39, p<0,01), YBÜ’ye yatış (%38,2’ye karşılık %1,7, p<0,01), MVİ (%31,2’ye karşılık %1,7, p<0,01) ve mortalite (%24,8’e karşılık %0, p<0,01) sıklıkları HİS skoru <2 olan gruba göre yüksekti. HİS skoru ≥2 olmasının YBÜ yatış riskini 36,5 kat [olasılık oranı (OO) =36,524; %95 güven aralığı (GA) =4,862-274,351], MVİ riskini 26,7 kat (OO =26,747; %95 GA =3,557-201,145) artırdığı görüldü. Başlangıç HİS skoru yüksek olanlarda HİS skorunu oluşturan klinik özellikler içerisinde yüksek ateş, hematolojik disfonksiyon ve sitokinemi varlığının YBÜ’ye yatış, MVİ ve mortalite riskini anlamlı artırdığı görüldü.

Sonuç:

Bu çalışmanın sonuçları, COVID-19 nedeniyle hastaneye yatan hastalarda yatış anında HİS skorunun yüksek bulunmasının YBÜ’ye yatış, MVİ ve mortalite riskindeki artış ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, COVID-19’lu hastalarda HİS risk değerlendirmesinin hem prognozu öngörmede hem de immünomodülatör tedavi için hasta seçiminde yararlı bir araç olarak kullanılabileceği bilgisini desteklemiştir.

References

Fajgenbaum DC, June CH. Cytokine Storm. N Engl J Med 2020;383:2255-73.

Mehta P, McAuley DF, Brown M, Sanchez E, Tattersall RS, Manson JJ, et al. COVID-19: consider cytokinestorm syndromes and immunosuppression. Lancet 2020;395:1033-4.

Merad M, Martin JC. Pathological inflammation in patients with COVID-19: a key role for monocytes and macrophages. Nat Rev Immunol 2020;20:355-62.

McGonagle D, Sharif K, O’Regan A, Bridgewood C. The Role of Cytokines including Interleukin-6 in COVID-19 induced Pneumonia and Macrophage Activation Syndrome-Like Disease. Autoimmun Rev 2020;19:102537.

Yang D, Chu H, Hou Y, Chai Y, Shuai H, Lee AC, et al. Attenuated interferon and pro-inflammatory response in SARS-CoV-2-infected human dendritic cells is associated with viral antagonism of STAT1 phosphorylation. J Infect Dis 2020;222:734-45.

Bordallo B, Bellas M, Cortez AF, Vieira M, Pinheiro M. Severe COVID-19: what have we learned with the immunopathogenesis? Adv Rheumatol 2020;22:60:50.

Afrin LB, Weinstock LB, Molderings GJ. Covid-19 hyperinflammation and post-Covid-19 illness may be rooted in mast cell activation syndrome. Int J Infect Dis 2020;100:327-32.

Picchianti Diamanti A, Rosado MM, Pioli C, Sesti G, Laganà B. Cytokine Release Syndrome in COVID-19 Patients, A New Scenario for an Old Concern: The Fragile Balance between Infections and Autoimmunity. Int J Mol Sci 2020;8:21:3330.

Guaraldi G, Meschiari M, Cozzi-Lepri A, Milic J, Tonelli R, Menozzi M, et al. Tocilizumab in patients with severe COVID-19: a retrospective cohort study. Lancet Rheumatol 2020;2:474-84.

RECOVERY Collaborative Group; Horby P, Lim WS, Emberson JR, Mafham M, Bell JL, et al. Dexamethasone in Hospitalized Patients with Covid-19. N Engl J Med 2021;384:693-704.

Kolilekas L, Loverdos K, Giannakaki S, Vlassi L, Levounets A, Zervas E, et al. Can steroids reverse the severe COVID-19 induced «cytokine storm»? J Med Virol 2020;92:2866-9.

Toniati P, Piva S, Cattalini M, Garrafa E, Regola F, Castelli F, et al. Tocilizumab for the treatment of severe COVID-19 pneumonia with hyperinflammatory syndrome and acute respiratory failure: A single center study of 100 patients in Brescia, Italy. Autoimmun Rev 2020;19:102568.

Alijotas-Reig J, Esteve-Valverde E, Belizna C, Selva-O’Callaghan A, Pardos-Gea J, Quintana A, et al. Immunomodulatory therapy for the management of severe COVID-19. Beyond the anti-viral therapy: A comprehensive review. Autoimmun Rev 2020;19:102569.

Jorgensen SCJ, Tse CLY, Burry L, Dresser LD. Baricitinib: A Review of Pharmacology, Safety, and Emerging Clinical Experience in COVID-19. Pharmacotherapy 2020;40:843-56.

Yeleswaram S, Smith P, Burn T, Covington M, Juvekar A, Li Y, et al. Inhibition of cytokine signaling byruxolitinib and implications for COVID-19 treatment. Clin Immunol 2020;218:108517.

Huet T, Beaussier H, Voisin O, Jouveshomme S, Dauriat G, Lazareth I, et al. Anakinra for severe forms of COVID-19: a cohort study. Lancet Rheumatol 2020;2:393-400.

Del Valle DM, Kim-Schulze S, Hsin-Hui H, Beckmann ND, Nirenberg S, Wang B, et al. An inflammatory cytokine signature helps predict COVID-19 severity and death. medRxiv 2020:2020.

Herold T, Jurinovic V, Arnreich C, Lipworth BJ, Hellmuth JC, von Bergwelt-Baildon M, et al. Elevated levels of IL-6 and CRP predict the need for mechanical ventilation in COVID-19. J Allergy Clin Immunol 2020;146:128-36.

Liu Y, Chen D, Hou J, Li H, Cao D, Guo M, et al. An inter-correlated cytokine network identified at the center of cytokine storm predicted COVID-19 prognosis. Cytokine 2020;138:155365.

Lagunas-Rangel FA, Chávez-Valencia V. High IL-6/IFN-γ ratio could be associated with severe disease in COVID-19 patients. J Med Virol 2020;92:1789-90.

Zhu Z, Cai T, Fan L, Lou K, Hua X, Huang Z, et al. Clinical value of immune-inflammatory parameters to assess the severity of coronavirus disease 2019. Int J Infect Dis 2020;95:332-9.

Xiao LS, Zhang WF, Gong MC, Zhang YP, Chen LY, Zhu HB, et al. Development and validation of the HNC-LL score for predicting the severity of coronavirus disease 2019. EBio Medicine 2020;57:102880.

Mandel M, Harari G, Gurevich M, Achiron A. Cytokine prediction of mortality in COVID19 patients. Cytokine 2020;134:155190.

Webb BJ, Peltan ID, Jensen P, Hoda D, Hunter B, Silver A, et al. Clinical criteria for COVID-19-associated hyperinflammatory syndrome: a cohort study. Lancet Rheumatol 2020;2:754-63.

Caricchio R, Gallucci M, Dass C, et al. Preliminary predictive criteria for COVID-19 cytokine storm; TempleUniversity COVID-19 Research Group. Ann Rheum Dis 2021;80:88-95.

Emami A, Javanmardi F, Pirbonyeh N, Akbari A. Prevalence of Underlying Diseases in Hospitalized Patients with COVID-19: a Systematic Review and Meta-Analysis 2020;8:e35.

Li B, Yang J, Zhao F, Zhi L, Wang X, Liu L, et al. Prevalence and impact of cardiovascular metabolic diseases on COVID-19 in China. Clin Res Cardiol 2020;109:531-8.

COVID-19 Hastalarında Hiperenflamatuvar Sendrom

ÖZET

References