ÖZET

Amaç:

Bu araştırmada, klinik ders uygulamasını yapmış hemşirelik öğrencilerinin ve klinik hemşirelerinin hemovijilans ile ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Yöntemler:

Bu araştırma karşılaştırmalı ve kesitsel olarak tasarlanmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında kullanılan ölçüm aracı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm demografik değişkenleri içermektedir. İkinci bölümü ise araştırmacı tarafından oluşturulmuş “hemovijilans bilgi indeksi” (HBİ) oluşturmaktadır. Klinik uygulama için hastanede çalışan, araştırmaya katılımı gönüllü olan 146 hemşirelik öğrencisi ve 137 klinik hemşiresi ile örneklem tamamlanmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için etik izinler Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Beşeri ve Sosyal bilimler Etik Kurulu’ndan alınmıştır.

Bulgular:

Hemovijilans ya da hemovijilans hemşireliği hakkında bilgi durumu, hemovijilans konusu hakkında yeterli olduğunu düşünme, konu ile ilgili eğitim gerekliliği, hemovijilans ile ilgili “ramak kala” teriminin anlamı, transfüzyon izlem formu hakkında bilgi durumu ve kan transfüzyonu sonucunda oluşabilecek reaksiyonlar hakkında bilgi sahibi olma durumu ile doğru sayısı arasında anlamlı ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<0,05).

Sonuç:

Hemşirelik öğrencilerinde klinik deneyim arttıkça bilgi düzeyinin arttığı sonucuna varılmıştır. Klinik hemşirelerin hemovijilans ile ilgili bilgi düzeylerinin yüksek olduğu, öğrencilerde ise istenen düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Hizmetiçi eğitimlerin bu konuda yeterli olduğu görülmüştür.

References

Transfüzyon öncesi uygunluk testleri. In: Uluhan R, Berkem R, Emekdaş G, Bayık M, editors. Temel Kurs kitabı. 1st ed. İstanbul, Şan Ofset. 2010:76-84.

T.C. Sağlık Bakanlığı. Ulusal Hemovijilans Rehberi. 2016:6.

Whitaker BI, Belov A, Anderson SA. Progress in US hemovigilance: can we still learn from others?. Transfusion 2019;59:433-6.

European Union. Directive 2002/98/EC of the European Parliament and of the Council of 27 January 2003 setting standards of quality and safety for the collection, testing, processing, storage and distribution of human blood and blood components and amending Directive 2001/83/EC. Official Journal of the European Union 2003;33:30.

Atilla E, Arslan Ö. Hemovijilans. Turkiye Klinikleri Hematology-Special Topics 2013;6:7-15.

De Vries RRP, Faber JC, Strengers PFW, Board of the International Haemovigilance Network. Haemovigilance: an effective tool for improving transfusion practice. Vox Sanguinis 2011;100:60-7.

Chew E, Benjamin RJ, McDonald CP, Wiersum‐Osselton JC, Wood EM, International Society of Blood Transfusion Working Parties on Transfusion‐Transmitted Infectious Diseases (Bacterial subgroup) and Haemovigilance. International survey on definitions and current practices in prevention, diagnosis, management and reporting of transfusion‐transmitted bacterial infections. ISBT Science Series 2015;10:31-40.

T.C. Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi. Hemovijilans Kapsamında Kan ve Kan Ürünlerinin Transfüzyon Endikasyonları ve Transfüzyon Reaksiyonlarına Yaklaşım Kılavuzu. Temmuz 2017.

T.C. Sağlık Bakanlığı. Ulusal kan ve kan ürünleri rehberi. Türkiye Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği, Çesa Basım Hizmetleri 2011:1-329.

Steinsvåg CT, Espinosa A, Flesland Ø. Eight years with haemovigilance in Norway. What have we learnt?. Transfusion and Apheresis Science 2013;49:548-52.

Reesink HW, Panzer S, Gonzalez CA, Lena N, Muntaabski P, Gimbatti S, et al. Haemovigilance for the optimal use of blood products in the hospital. Vox sanguinis 2010;3:278-93.

Bouchrim SAA, Haddad A, Assi TB, Oriol P, Guyotat D, Bois C, et al. Residents’ knowledge in transfusion medicine and educational programs: A pilot study. Transfusion Clinique et Biologique 2020;27:18-24.

Gün R, Öz S, Altındiş S, Uyutan Y, Köroğlu M, Altındiş M. Hemovijilans hemşireliği ve transfüzyon güvenliğine katkısı. Turk Hij Den Biyol Derg 2019;76:405-14.

Jafari E, Koohestani S, Ghaziizade M. Knowledge among health care workers about hemovigilance in hospitals of Kerman in 2018. Scientific Journal of Iran Blood Transfus Organ 2019;16:280-8.

Shamshirian A, Alirahimi Z, Ghorbanpour A, Motamen S, Maadi N, Zamani P, et al. Knowledge and Awareness of Nursing Students on Blood Transfusion. International Journal of Medical Investigation 2017;6:129-34.

Philip J, Kumar S, Chatterjee T, Mallhi RS. Knowledge of transfusion medicine among resident doctors in clinical specialities: a cross-sectional study from a tertiary care centre. Indian Journal of Hematology and Blood Transfusion 2015;31:374-7.

Jimenez-Marco T, Clemente-Marin G, Girona-Llobera E, Sedeño M, Muncunill J. A lesson to learn from Hemovigilance: The impact of nurses’ transfusion practice on mistransfusion. Transfusion and Apheresis Science 2012;47:49-55.

Grolleau N, Lietard C, Lebdiri B, Le CN. Evaluation of midwives transfusion knowledge in Brittany public and private maternities, 2014. Transfusion clinique et biologique: journal de la Societe francaise de transfusion sanguine 2015;22(:318-25.

Tajalli S, Nourian M, Rassouli M, Baghestani AR. Clinical assessment of nursing care regarding hemovigilance in neonatal wards and neonatal intensive care units in selected hospitals affiliated to Shahid Beheshti University of Medical Sciences (2013-2014). Iranian Red Crescent Medical Journal 2015;17.

Rudrappan RB. Evaluating the knowledge and practices of nurses and paramedics in blood transfusion services–A survey in the states of Tamil Nadu and Pondicherry, India. Journal of education and health promotion 2019;8.

Sireesha N, Reddy KP, Sravani J, Rani S, Rathinavelu M. Assessment of Healthcare Professional Awareness towards Haemovigilance (HvPI) Programme of India in South India. IOSR Journal of Pharmacy and Biological Sciences 2015;10:13-7.

Aneke JC, Ezeama N, Okocha CE, Onyeyili AN, Onah CE, Ibeh NC, et al. Knowledge, attitude and practice of haemovigilance among healthcare professionals in a Nigerian Tertiary Hospital. The Egyptian Journal of Haematology 2017;42:108.

Shivgunde PP, Besekar SM, Bhojwani KM, Bhojwani DG. Knowledge, attitude and practice of haemovigilance amongst healthcare professionals in Nashik, Maharashtra, India. International Journal of Basic & Clinical Pharmacology 2018;7:986.

HimaBindu K, Sudha J. Knowledge, attitude, perception of Hemovigilance among post-graduates in tertiary care hospital, King George Hospital, Visakhapatnam, Andhra Pradesh. IOSR Journal of Dental and Medical Sciences 2020;19:28-31.

Roshi, Tandon VR. Knowledge, attitude and practices about hemovigilance among practitioners: a cross-sectional study. International journal of basic and clinical pharmacology 2019;8:2553-6.

Mirzaee MS, Karimi M. The Assessment of the Effect of the Haemovigilance Education by the Conceptual Map on the Knowledge of Nursing Students. Pajouhan Scientific Journal 2018;17:51-6.

Hemşirelik Öğrencileri ve Klinik Hemşirelerin Hemovijilans ile İlgili Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması: Ölçüm Aracı Geliştirme Ön Çalışması

ÖZET

References