EN | TR
E-ISSN: 2148-2373
Hemşirelerin Kan Transfüzyon Güvenliği Kapsamında Hemovijilans Sistemini Bilme ve Kullanım Durumları: Kırsal Bölge Örneği
PDF
Atıf
Paylaş
Talep
CİLT: 8 SAYI: 4
P: 388-397
Ekim 2020

Hemşirelerin Kan Transfüzyon Güvenliği Kapsamında Hemovijilans Sistemini Bilme ve Kullanım Durumları: Kırsal Bölge Örneği

Bezmialem Science 2020;8(4):388-397
DOI: 10.14235/bas.galenos.2020.3667
Hatice DEMİRAĞ 1
Sevilay HİNTİSTAN 2
Bilgi mevcut değil.
Bilgi mevcut değil
Alındığı Tarih: 24.01.2020
Kabul Tarihi: 18.02.2020
Yayın Tarihi: 30.10.2020
PDF
Atıf
Paylaş
Talep

ÖZET

Amaç:

Bu çalışma; hemşirelerin kan transfüzyon güvenliği kapsamında hemovijilans sistemini bilme ve kullanım durumlarını belirlemek amacıyla yapıldı.

Yöntemler:

Kesitsel tipteki araştırmanın örneklemini, Gümüşhane Devlet Hastanesi’nde çalışmakta olan tüm hemşireler (n=65) oluşturdu. Veriler, “Yapılandırılmış Soru Formu” ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik, ortalama, continuity correction, pearson chi-square ve fisher exact testi kullanıldı.

Bulgular:

Hemşirelerin %90,8’i kadındı, yaş ortalaması 27,01±5,16 (min: 20 - maks: 48) yıldı ve %86,1’i lisans ve üstü eğitime sahipti. Hemşirelerin %84,6’sı bir hemovijilans hemşiresi tarafından denetlendiğini bilmekteydi. Hemovijilans sistemi ile ilgili eğitim alan hemşirelerin (%43,1) “hemovijilansın, bağışçıdan alınan her bir ünite kanın son varış yerine kadar izlediğini (%100,0)” bilme durumları eğitim almayan hemşirelerden daha yüksek bulundu (p<0,05). Hemovijilans hemşiresi tarafından denetlendiğini bilen hemşirelerin “uygulama öncesi eldiven giyme (%100,0), çocuklarda uygun branül kullanma (%87,3), kan transfüzyonu öncesi yazılı onam alma (%100,0), kan transfüzyonunu azami dört saat sürede tamamlama (%87,3)” gibi transfüzyon basamaklarını gerçekleştirme durumları denetlendiğini bilmeyen hemşirelere göre yüksek bulundu (p<0,05). Ayrıca; hemşirelerin büyük bir çoğunluğunun (%90,8) kan transfüzyonuna ilişkin güncel prosedürü kullandıkları belirlendi.

Sonuç:

Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, hemovijilans sistemi ile ilgili eğitim alan ve hemovijilans hemşiresi tarafından denetlendiğini bilen hemşirelerin hemovijilans sistemi kullanım durumlarının yüksek olduğu belirlendi.

References

1
de Vries RR, Faber JC, Strengers PF. Haemovigilance: an effective tool for improving transfusion practice. Vox Sang 2011;100:60-7.
2
International Haemovigilance Network (IHN): Haemovigilance, 2011. Available from: URL: https://ihn-org.com/about/haemovigilance (Erişim tarihi: 05.04.2019).
3
Jain A, Kaur R. Hemovigilance and blood safety. Asian J Transfus Sci 2012;6:137-8.
4
T.C. Resmi Gazete. Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliği. 4.12.2008. Sayı: 27074, Başbakanlık Basımevi 2008, Ankara. (Erişim tarihi: 05.04.2019).
5
Sağlık Bakanlığı. Ulusal Hemovijilans Rehberi, 2016:1-85. Available from: URL: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/HEMOV%C4%B0J%C4%B0LANS%20REHBER%C4%B0-TR-9%20May%C4%B1s%202016.pdf
6
Çavuşoğlu H, Bora Güneş N, Pars H. Kan Ürünleri ve Güvenli Kan Transfüzyonu. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci 2015;7:49-57.
7
Bolton-Maggs PHB (Ed). Poles D, et al. on behalf of the Serious Hazards of Transfusion (SHOT) Steering Group. The 2017 Annual SHOT Report, 2018:1-205. ISBN 978-1-9995968-0-4.
8
Topal G, Şahin İ, Çalışkan E, Kılınçel Ö. Kan Transfüzyonu ve Reaksiyonları İle İlgili Sağlık Çalışanlarının Bilgi Düzeylerinin Araştırılması. Düzce Üniv Sağ Bil Enst Derg 2019;9:1-5.
9
Watson D, Hearnshaw K. Understanding blood groups and transfusion in nursing practice. Nurs Stand 2010;24:41–8.
10
Yaddanapudi S, Yaddanapudi L. Indications for blood and blood product transfusion. Indian J Anaesth 2014;58:538–42.
11
Najafpour Z, Hasoumi M, Behzadi F, Mohamadi E, Jafary M, Saeedi M. Preventing Blood Transfusion Failures: FMEA, An Effective Assessment Method. BMC Health Serv Res 2017;17:453.
12
Pehlivanoğlu F, Kart Yaşar K, Işık ME, Özkan H, Çiçek G, Canatan G, et al. Kan Transfüzyonu Uygulamaları Hemşire Anketi: Doğrular, Doğru Bilinenler, Değişenler, Hatalar. Haseki Tıp Bülteni 2011;49:145-9.
13
Örüç E, Yenicesu İ. Sağlık Bakanlığı. Ulusal Kan ve Kan Bileşenleri Hazırlama, Kullanım ve Kalite Güvencesi Rehberi; 2016:1-292. Available from: URL: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/KAN%20VE%20KAN%20BILESEN.pdf
14
Rudlof B, Just B, Deitenbeck R, Ehmann T. Mismatched transfusion of 8 AB0-incompatible units of packed red blood cells in a patient with acute intermittent porphyria. Saudi J Anaesth 2011;5:101-4.
15
Wood EM, Yazer MH, Murphy MF. Blood Transfusion in Hospitals. In: Murphy MF, Roberts DJ, Yazer MH, editors. Practical Transfusion Medicine. India: Hoboken, NJ: John Willey &Sons; 2017.p.223-53.
16
Gün R, Aslan FG, Pilavcı Adıgül M, Altındiş S. Transfüzyon Güvenliği ve Hemovijilans Konusunda Mevcut Durumun Belirlenmesi. l. Uluslararası Hasta Güvenliği ve Sağlık Finansmanı Kongresi Bildiri Kitabı, 22-26 Kasım, Antalya, 2017.p.90-2.
17
Mat F, Üçdal M, Adlı Dursun A, Ilıkkan P, Ecemiş Ö. Hasta Güvenliği Açısından Hemovijilans Hemşireliğinin Rolü ve Önemi. L. Uluslararası Hasta Güvenliği ve Sağlık Finansmanı Kongresi Bildiri Kitabı, 22-26 Kasım, Antalya, 2017.p.135-7.
18
Günüşen İ, Özdemir ÖY, Tok E. Kan Transfüzyonu Uygulamalarındaki Farkındalıklarımız. Ege Tıp Derg 2018;57:152-6.
19
Hijji B, Parahoo K, Hossain MM, Barr O, Murray S. Nurses’ practice of blood transfusion in the United Arab Emirates: an observational study. J Clin Nurs 2010;19:3347–57.
20
Güneş Z, Çalışır H, Çiçek Z. Ebelik/Hemşirelik Öğrencilerinin Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu ile İlgili Bilgileri. Tepecik Eğitim Hast Derg 2008;18:112-8.
21
Demirel, K. Kan Transfuzyonu İcin Pratik Bilgiler, 2011. http://www.ozelhastaneler.org.tr/kan-transfuzyonu-icin-pratik-bilgiler--uzm-dr-kadridemirel (Erişim: 01.05.2019).
22
Göktaş Baltacı S, Yıldız T, Koşucu SN, Urcanoğlu ÖB. Kan Transfüzyonunda Hemşirelik Uygulamalarının Değerlendirilmesi. IAAOJ, HealthScience 2015;3:10-20.
23
World Health Organization (WHO). Blood transfusion safety, 2019; Geneva. Available from: URL: https://www.who.int/bloodsafety/en/ (Erişim Tarihi:12.07.2019).
24
Sağlık Bakanlığı. Ulusal Kan ve Kan Ürünleri Rehberi. Türkiye Kan Bankası ve Transfüzyon Derneği. Available from: URL: http://www.tkbdk.org/modules/mevzuat/image/Rehber.pdf
25
Türk Anesteziyoloji ve Reaminasyon Derneği (TARD). Anestezi ve Yoğun Bakımda Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyon Kılavuzu. 2013. Available from: URL: https://tard.org.tr/assets/kilavuz/klavuz_transfuzyon.pdf
26
Kavaklioglu AB, Dagci S, Oren B. Determination of health workers’ level of knowledge about blood transfusion. North Clin Istanb, 2017;4:165-72.
27
Gürkan A. İstanbul İli Genel Cerrahi Kliniklerinde Kan ve Kan Ürünlerinin Kan Bankasından Alınması, Saklanması, Kullanılması ve Yeniden Değerlendirilmesi İle İlgili Uygulamaların Saptanması. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul; 1998.
28
Bayraktar N. Hemşirelerin Kan Transfüzyonuna Yönelik Bilgi ve Uygulamaları, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara; 1994. 
29
Gezer E. Tıp Fakülteleri ve Eğitim Araştırma Hastaneleri Acil Tıp Uzmanları ve Acil Tıp Araştırma Görevlilerinin Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonları Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Edirne; 2015.
2024 ©️ Galenos Publishing House