ÖZET
Konfor bölgesinin ötesindeki yüksek ortam sıcaklığı, çevresel sıcaklık stresine (HS) neden olur. Strese tepki olarak çok sayıda serbest radikal üretilir. Bu durum insanlarda ve hayvanlarda morbidite ve mortaliteye neden olabilir. Mevcut çalışma, HS’nin antioksidan durumu, bağışıklık tepkisi ve ilgili faktörler üzerindeki etkilerini belirlemek için yapılmıştır.
Çalışmada hayvan materyali olarak 18 adet Sprague Dawley erkek sıçan kullanıldı. Sıçanlar rastgele olarak Termo-nötr grup (TN; HS uygulanmamış ve 24±2 °C normal ortam sıcaklığında işlem görmemiş), HS1 (HS1; 30 °C'de 14 gün boyunca günde 8 saat maruziyet) ve HS2 grubu (HS2; 35 °C’de 14 gün boyunca günde 8 saat maruziyet) olmak üzere 3 gruba ayrıldı. HS uygulaması sonunda (14. gün) eter anestezisi altında sıçanlar sakrifiye edildi ve beyin, duodenum, kalp, karaciğer, tiroid ve testis dokuları alındı. Dokuların biyokimyasal ve enflamatuvar yanıtları ELISA Kit ile analiz edildi.
Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında; HS2 grubunun kalp dokusunda miyeloperoksidaz aktivitesi yüksekti (p<0,05). HS2 grubunda beyin ve testis dokularında süperoksit dismutaz aktivitesi yüksekti (p<0,05). İnterlökin (IL)-2 düzeyi HS1 grubunun duodenum ve testis dokusunda yüksek, karaciğer dokusunda düşüktü (p<0,05). HS2 grubunun beyin ve kalp dokusunda IL-6 düzeyi yüksekti (p<0,05). Tümör nektroz faktör-α konsantrasyonu HS1 grubunda beyin dokusunda düşük, HS2 grubunda duodenum dokusunda yüksek ve HS1 grubunda testis dokusunda yüksek bulundu (p<0,05).
Bu sonuçlar, HS’nin sıçanların beyin, kalp ve testis dokularının oksidan/antioksidan durumunu ve beyin, duodenum, kalp, karaciğer ve testis dokularının bağışıklık tepkisini olumsuz etkilediğini; ayrıca HS’ye maruz kalmanın olumsuz etkilerinin kalp, karaciğer ve testis dokularında stresin şiddeti ile de ilişkili olduğunu göstermiştir.