ÖZET

Amaç:

Otoimmün hastalıklar ve kanserlerin tedavisinde kullanılan bir ilaç olan metotreksat (MTX), bir folik asit antagonistidir ancak gastrointestinal sistem (GİS) üzerinde toksik etkileri vardır. Bu çalışmada, bir melatonin reseptör agonisti olan Ramelteon’un (RAM) sıçanların barsak dokusunda MTX ile indüklenen toksisite üzerindeki anti-enflamatuvar, antioksidan ve anti-apoptotik etkilerini araştırdık.

Yöntemler:

Otuz iki erkek Wistar albino rat rastgele 4 gruba ayrıldı: Kontrol grubu, MTX grubu, MTX + RAM grubu ve RAM grubu. Yedi gün boyunca tek doz 0,1 mL 20 mg/kg MTX, salin veya 0,1 mL 10 mg/kg RAM oral yoldan uygulandı. Hayvanlar, son ilaç uygulamasından sonra, yani 7. günün sonunda sakrifiye edildi. Daha sonra, barsak dokuları biyokimyasal, histopatolojik ve immünohistokimyasal analizler için toplandı.

Sonuç:

Bu çalışmanın sonucunda RAM, barsak dokusunda MTX kaynaklı toksisite üzerinde anti-apoptotik, antioksidan ve anti-enflamatuvar etkiler gösterdi. Bu nedenle, GİS üzerindeki yan etkileri hafifletmek için MTX benzeri toksisitelerde RAM’nin kullanılabileceği öne sürülmüştür.

Bulgular:

Kontrol ve RAM gruplarında normal histolojik bulgular ve biyokimyasal parametreler gözlemlenirken, MTX grubunda mononükleer hücre infiltrasyonları, hemorajik alanlar, submukozada dejenerasyonlar ve barsak kesitlerinde Lieberkuhn kriptleri gözlendi. MTX grubunda kaspaz-3 (Cas-3) ve tümör nekroz faktör-alfa (TNF-α) ekspresyonları, total oksidan seviyesi (TOS) ve oksidatif stres indeksi (OSI) arttı ve total antioksidan seviyesi (TAS) azaldı. RAM tedavisi Cas-3 ve TNF-α düzeylerini, TOS, OSI seviyelerini azaltırken TAS seviyelerini arttırdı.