ÖZET
Amaç:
Bu çalışma 1-3 yaş döneminde çocuğu olan ebeveynlerin çocuk yetiştirmede kendi becerilerini değerlendirmeleri amacıyla geliştirilen ebeveynlik becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliğinin yapılması amacıyla planlanmıştır.
Yöntemler:
Araştırma metodolojik yöntem kullanılarak tasarlanmış geçerlik ve güvenirlik çalışmasıdır. Çalışma, Eylül-Ekim 2022 tarihleri arasında 1-3 yaş arasında çocuğu olan 400 ebeveyne uygulanmıştır. Ebeveynlik Beceri Değerlendirme Ölçeğinin geçerliği, kapsam geçerliği ve yapı geçerliği ile test edilmiştir. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için test tekrar test, Cronbach Alpha güvenirlik kat sayısı, Madde Toplam Puan Korelasyon katsayısına bakılmıştır.
Bulgular:
Verilerin kapsam geçerlik indeksi 0,81 ile 1 arasında idi. Açıklayıcı faktör analizi (AFA) ile 30 maddelik 3 alt boyuttan oluşan ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uyum indeksleri χ2/df: 1,687, RMSEA: 0,04, karşılaştırmalı uyum indeksi: 0,87, artan uyum indeksi: 0,87, GFI: 0,90 ve Tucker-Lewis indeksi: 0,86 olarak bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach alpha güvenilirlik değeri 0,82, Test-tekrar test kolerasyon katsayısı 0,74 Madde-Toplam Puan Korelasyon Katsayısı ise 0,20’nin üstünde bulunmuştur.
Sonuç:
Ölçek 1-3 yaş döneminde çocuğu olan ebeveynlerin çocuklarını fiziksel, bilişsel, dil gelişimi ve sosyal-duygusal yönden yetiştirme konusunda becerilerinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçektir.
References
1
Franklin Q, Prows CA. Developmental and genetic influences on child health promotion. In: Hockenberry MJ, Wilson D, Rodgers CC, editors. Wong’s Essentials of Pediatric Nursing, 10th ed. Missouri: Elsevier; 2017.
2
Tunçeli Hİ, Zembat R. The importance and assessment of early childhood development. Journal of Education, Theory and Practice Research 2017;3:1-12.
3
World Health Organization (WHO) Improving Early Childhood Development: WHO Guideline 2020 Avaliable from: URL: https://www.who.int/publications/i/item/97892400020986)
4
Nicholson JM, Cann W, Matthews J, Berthelsen D, Ukoumunne OC, Trajanovska M, et al. Enhancing the early home learning environment through a brief group parenting intervention: study protocol for a cluster randomised controlled trial. BMC Pediatrics 2016;16:73.
5
Törüner EK, Büyükgönenç L. Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik Yaklaşımları. Ankara: Nobel Tıp Yayınevleri; 2023.
6
Malik F, Marwaha R. Developmental Stages of Social Emotional Development In Children. StatPearls (Internet). Treasure Island: StatPearls Publishing; 2022.
7
Black MM. Toddler development and autonomy: baby-led weaning, neophobia, and responsive parenting. Nestle Nutr Inst Workshop Ser 2020;95:1-11.
8
Banik A, Zarychta K, Knoll N, Luszczynska A. Cultivation and enabling effects of social support and self-efficacy in parent-child dyads. Ann Behav Med 2021;55:1198-210.
9
Şan EG, Altay N. Psychosocial Status Assessment Scale For Children Aged 3–6 Years – Parent-Form development: Validity and reliability study. J Psychiatric Nurs 2021;1282:132-9.
10
Tuğut N, Gölbaşı Z. The determination of sexual education attitudes of parents with preschool children (3-6 ages). TJFMPC 2019;13:287-294.
11
de Wolff MS, Theunissen MH, Vogels AG, Reijneveld SA. Three questionnaires to detect psychosocial problems in toddlers: a comparison of the BITSEA, ASQ:SE, and KIPPPI. Acad Pediatr 2013;13:587-92.
12
Esin M N. Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. İçinde: Erdoğan, S, Nahcivan N, Esin MN, editörler. Hemşirelikte Araştırma, 3rd ed. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2018.
13
Demir S, Gündüz B. Adaptation of the parental self-efficacy scale: the study of validity and reliability. Mustafa Kemal University Journal of Graduate School of Social Sciences 2014;11:309-22.
14
Fields-Olivieri MA, Cole PM, Roben CKP. Toddler emotion expressions and emotional traits: Associations with parent-toddler verbal conversation. Infant Behav Dev 2020;61:101474.
15
Kohlhoff J, Cibralic S, Wallace N, Morgan S, McMahon C, Hawkins E, et al. A randomized controlled trial comparing parent child interaction therapy - toddler, circle of security- parenting™ and waitlist controls in the treatment of disruptive behaviors for children aged 14-24 months: study protocol. BMC Psychol 2020;8:93.
16
Franklin Q, Mooney-Doyle K. Family, social, cultural, and religious influences on child health promotion. In: Hockenberry MJ, Wilson D, Rodgers CC, editors. Wong’s Essentials of Pediatric Nursing, 10th ed. Missouri: Elsevier; 2017.
17
Green C. Çocuk yetiştirme sanatı (çev. F. Avcılar). İstanbul: Yakamoz; 2018.
18
Rudd K, Kocisko D, Reiter J. Psycho-social-cultural assessment of the child and the family. In: Rudd K, Kocisko DM, editors. Pediatric Nursing: The Critical Components of Nursing Care. Philadelphia, F.A: Davis Company; 2014.
19
Rains SG. Fifteen-to eighteen-month visit. In: Richardson B, editor. Pediatric Primary Care: Practice Guidelines for Nurses, 4th ed. Burlington, Jones&Bartlett Learning; 2020.
20
Richardson B, Porcher FK. Two-year visit In: Richardson B,editor. Pediatric Primary Care: Practice Guidelines for Nurses, 4th ed. Burlington: Jones&Bartlett Learning; 2020.
21
DeVellis RF. Scale development, theory and applications, 3rd ed. India: SAGE Publication; 2012.
22
Jonhson B, Christensen L. Educational research: quantitative, qualitative, and mixed approaches, California: SAGE Publication; 2014.
23
Moghadam M, Salavati M, Sahaf R, Rassouli M, Moghadam M, Kamrani AAA. The Persian Version of the “Life Satisfaction Scale”: Construct Validity and Test-Re-Test Reliability among Iranian Older Adults. J Cross Cult Gerontol 2018;33:121-34.
24
Seçer İ. Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık; 2015.
25
Weerasekara SS, Oh J, Cho H, Im M. Development and Validation of a Self-Efficacy Scale for Nursing Educators’ Role in Sri Lanka. Int J Environ Res Public Health 2021;18:7773.
26
Seçer İ. SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık; 2015.
27
Ayar D, Ünalp A, Bektaş M, Yılmaz Ü, Karaoğlu P, Yalçıntuğ FM. Psychometric properties of a Turkish version of the quality of life in childhood epilepsy questionnaire. J Pediatr Nurs 2022;62:91-7.
28
Yeşilbalkan ÖU, Erbay Ö, Yüceyar AN. Translation and validation of the Turkish version of multiple sclerosis treatment adherence questionnaire (MS-TAQ). Noro Psikiyatr Ars 2018;56:191-4.
29
Wong A, O’Sullivan D, Strauser D. Confirmatory factor analytical study of the revised developmental work personality scale. Meas Eval Couns Dev 2012;45:270-91.
30
Gomez R, Stavropoulos V. Confirmatory factor analysis and exploratory structural equation modeling of the structure of attention- deficit/hyperactivity disorder symptoms in adults. Assessment 2020;28:1570-82.
31
Kalkan N, Karadağ M. A study of development an attitude scale towards social hand washing on nursing students. Journal of Health Sciences of Adiyaman University 2021;7:258-68.
32
Karakoç FY, Dönmez L. Basic Principles of Scale Development. World of Medical Education 2014;13:39-49.
33
Zhang HM, Bai MH, Whang Q. Development, reliability and validity of traditional chinese medicine health self-evaluation scale (TCM-50). Chin J Integr Med 2015;23:350-6.
