ÖZET

Amaç:

Lysimachia cinsinin geleneksel olarak diyabet için kullanıldığı ve antidiyabetik ve antioksidan etkilere sahip olduğu kaydedilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Lysimachia verticillaris’in (LV) su ekstresinin ve izole edilmiş bileşiklerinin streptozotosin (STZ) ile tip I diyabet oluşturulan sıçanlardaki antidiyabetik ve antioksidan etkilerini, pankreas β-hücrelerindeki apoptoz yüzdesini ve histolojik değişiklikleri değerlendirmektir.

Yöntemler:

Erkek Spraque Dawley cinsi sıçanlar 6 gruba ayrılmıştır. STZ (40 mg/kg) ile indüklenen diyabetik sıçanlara, su ekstresi (400 mg/kg) ve izole bileşikler (20 mg/kg) oral yoldan uygulanmıştır. Deney sonunda antidiyabetik etkiyi yorumlamak için kan glukozu ve serum insülin düzeyleri tespit edilmiştir. Pankreastaki morfolojik değişiklikler incelenmiştir. Serum biyokimyasal parametreleri, katalaz (CAT), süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GPX) açısından da antioksidan etkiyi araştırmak için analiz edilmiştir. Ayrıca pankreas β-hücrelerinin apoptozunun tespiti için terminal deoksinükleotidil transferaz aracılı dUTP-biyotin çentik uç etiketleme (TUNEL) deneyleri gerçekleştirilmiştir.

Bulgular:

Ekstre ve izole bileşiklerin oral uygulamasının yüksek kan glikoz seviyelerini düşürdüğü saptanmıştır (p<0,005). Oral uygulamalar, serum insülin (p≤0,05), CAT (p≤0,05), SOD (p≤0,05) ve GPX (p≤0,05) düzeylerinin artışıyla sonuçlanmıştır. Ayrıca, kersetin 3-O-β-glikopiranozit için belirgin olmakla birlikte, uygulamaların pankreasın morfolojik bozukluğunu azalttığı saptanmıştır. TUNEL pozitif hücrelerin yüzdesi, tedavi edilmeyen diyabetik grubun pankreas adacıklarında diğer gruplara göre daha yüksek gözlenmiştir (p≤0,05).

Sonuç:

Sonuçlara göre, LV’nin ekstresi ve izole edilmiş bileşikleri antidiyabetik etki gösterirken, kersetin 3-O-β-glikopiranozit en yüksek antidiyabetik etkiyi sergilemiştir. LV ve fenolik bileşiklerin antidiyabetik etkileri, DM’den kaynaklanan hasarlar üzerindeki antioksidan etkilerinden kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle, LV ve izole bileşikleri, diyabet ve komplikasyonları için potansiyel bir bitkisel ilaç kaynağı olabilir. Bununla birlikte, yeni bitkisel ilaçlar oluşturmak, toksikolojik analiz çalışmaları ve klinik araştırmalar gibi daha ileri araştırmalar gerektirir.